عنوان مقاله :
ارزيابي و عدم قطعيت آسيب‌پذيري شهرها ناشي از زلزله با مدل FAHP (نمونه موردي: شهر سنندج)
پديد آورندگان :
ياريان، پيمان دانشگاه آزاد اسلامي واحد ممقان , كرمي، محمدرضا دانشگاه پيام نور، تهران - گروه علوم اجتماعي
كليدواژه :
عدم قطعيت , ارزيابي خطر زلزله , منطق فازي- اي اچ پي (Fuzzy-AHP) , مدل سازي , شهر سنندج
چكيده فارسي :
زلزله يك تهديد جدي براي جوامع بشري محسوب ميشود. علاوه بر شرايط زمين شناسي و نوع گسل، عوامل مختلف محيطي، كالبدي و اجتماعي در تشديد ميزان آسيب پذيري ناشي از آن تأثير خواهند گذاشت. كشور ايران ازجمله زلزله خيزترين كشورهاي دنيا به‌حساب مي‌آيد و تاكنون تلفات زياد مالي و جاني متوجه بسياري از استان‌ها و شهرهاي آن شده است. شهر سنندج نيز به‌عنوان مركز استان كردستان در غرب كشور به دليل وجود گسل هاي مريوان - سيرجان، زاگرس، تراكم بالاي جمعيت و... (عوامل طبيعي و انساني) داراي شرايط نامساعدي است. به همين دليل ارزيابي خطر ازجمله برنامه هاي مهم در مديريت پيش از بحران به‌حساب مي‌آيد. در فرايند ارزيابي خطر، انتخاب فاكتورها و معيارهايي كه بيشترين ميزان تأثير در تشديد يا كاهش آسيب رادارند امري مهم و تخصصي محسوب ميشود. هدف اين پژوهش ارزيابي آسيب‌پذيري شهر سنندج در برابر زلزله است كه با انتخاب 13 لايه از معيارهاي طبيعي، كالبدي و اجتماعي و انتخاب اوزان لايه‌ها برمبناي پژوهش هاي و منابع سابق با استفاده از نرم افزارهاي ArcGIS و IDRISI اقدام به ارزيابي نقشه خطر از طريق مدل FAHP گرديد. با توجه به نتايج حاصل، مدل تركيبي Fuzzy-AHP به‌عنوان مدل بهينه شناخته شد؛ و خروجي به‌صورت نقشه و درصد آسيب پذيري هر طيف استخراج گرديد. نتايج حاصل حاكي از آسيب‌پذيري بالا در مناطق 1 و 2 شهر سنندج ازجمله محلات قطارچيان، گلشن، بعثت، تازه‌آباد، جورآباد، تپه شيخ صادق و عباس‌آباد و در منطقه 3 كلكه جار، مبارك‌آباد، ويلاشهر و شهرك بهاران است كه آسيب پذيري در مناطق جنوبي شهر ناشي از شرايط محيطي و در مناطق شمالي بيشتر تحت تأثير ويژگي هاي كالبدي و اجتماعي است.
عنوان نشريه :
جغرافيا و مخاطرات محيطي
