تغييرات جمعيت سپردار توتPseudaulacaspis pentagona (Hem.: Diaspididae) و ميزان پارازيتيسم آن در باغ‌هاي كيوي استان گيلان

Population fluctuations of Pseudaulacaspis pentagona (Hem.: Diaspididae) and its parasitism rate in Kiwi fruit orchards of Guilan province

آفت سپردار­ توت (Targioni)Pseudaulacaspis pentagonaدر سال­هاي اخير به باغ­هاي كيوي گيلان سرايت و باعث نگراني باغداران شده است. خسارت آفت با تغذيه حشره بالغ و پوره­ها از شيره گياه است كه سبب ضعف و زوال تدريجي درختان مي­شود. در اين پژوهش طي سالهاي 94 تا 96، تغييرات جمعيت و ميزان پارازيتيسم آفت در سه بخش استان گيلان (غرب، شرق و مركز) كه بيشترين سطح زير كشت باغ­هاي كيوي را دارند، بررسي شد. نتايج نشان داد كه سپردار توت در هر سه منطقه با درصد آلودگي متفاوت فعاليت دارد و عامل نوسان دمايي و پارازيتيسم زنبور Encarsia berlesei Howardروي شپشك به عنوان عوامل محدودكننده محسوب مي­شوند. الگوي توزيع فضايي پوره و حشرات كامل اين آفت در سه منطقه و طي سه سال پژوهش، تجمعي و تصادفي به­دست آمد. بيشترين تراكم آفت در سال 1394 در شرق گيلان (25/14 ± 4/88 عدد سپردار بالغ زنده در 10 سانتي­متر از شاخه آلوده) بود، در حالي كه در سال 1395، 09/4 ± 4/40 و در سال 96، 24/3 ± 8/77 ثبت شد. در تمام مناطق نمونه­برداري، زنبور پارازيتوييد، E. berlesei از فعاليت قابل توجهي برخوردار بود. بيشترين ميانگين پارازيتيسم در سال 1395 در حوزه غرب گيلان (78/38 سپر پارازيته شده در10 سانتي­متر از شاخه آلوده) ثبت شد. فعاليت اين آفت در مناطق مختلف استان گيلان و درصد پارازيتيسم به­نسبت بالاي آن توسط زنبور پارازيتوييد مي تواند در برنامههاي مديريت تلفيقي آن مورد توجه جدي قرار گيرد.

The mulberry scale pest Pseudoulacaspis pentagona (Targioni) (Hem.: Diaspididae) has entered Kiwi orchards causing worries to gardeners in recent years. The damages of this pest by feeding of both adults and nymphs from host plant sap, which weakens the plant and cause gradual death of the tree. In the current study, three geographical regions of Guilan province (i.e. west, east, and central) where the kiwi fruit is largely planted were selected. During 2015-2016 pest population changes and the rate of pest parasitism were studied. The results indicated variations in pest density in the studied areas. The spatial distribution pattern of nymphs and adults of these regions were aggregated and random. The highest pest density was recorded in 2015 from the east of Guilan (88.4 ± 14.25 adult scales in 10cm) while, 40.4 ± 4.09 and 77.8 ± 3.24 were recorded in 2016 and 2017 respectively. The Temperature fluctuations and parasitism by Encarsia berlesei Howard were found to be the limiting factors for pest activity. The presence of parasite was found to be remarkable in sampled areas. The highest number of parasitized was recorded in the third generation (38.78 parasited adult scales in 10 cm) from east Guilan in 2015. The annual parasitic activity rate of this parasitoid can be considered as one of the most important options in management of mulberry scale pest on the kiwi. The results could be improved and incorporated in management of this important pest.