تحليل سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران در دولت هاي نهم و دهم؛ بر اساس تئوري جيمز روزنا

The analysis of the foreign policy of the Islamic Republic of Iran based on the theory of James Rosenau

سياست خارجي از آن حيث كه به تنظيم مناسبات بازيگر در عرصه روابط خارجي­اش دلالت دارد، حوزه­اي متفاوت از سياست داخلي ارزيابي مي­شود. به همين دليل است كه بسياري از تحليلگران اقتضاي ماهيت اين حوزه از سياست را نوعي عدم قطعيت مي­دانند. با روي كار آمدن دولت­هاي نهم و دهم، گفتمان حاكم بر سياست خارجي ايران از صلح مردم سالار اسلامي به سياست عدالت محور تغيير كرد. از خصوصيات قابل توجه گفتمان جديد مي­توان به زير سوال بردن هنجارهاي بين­المللي، به چالش كشيدن سياست قدرت­هاي بزرگ، بازبيني در سياست ايران بر مبناي اولويت تنظيم روابط بر گسترش روابط و ضرورت تعامل با ملت­ها و جنبش­هاي عدالت خواه جهان اشاره كرد. تلاش نگارنده در اين مقاله معطوف به بررسي علل و عوامل اين تغيير در دو سطح تحليل محيط بين­المللي و محيط داخلي بر اساس تئوري جيمز روزنا مي­باشد و قصد دارد تا در چارچوب اين نظريه، عامل محيط بين­المللي و عامل فرد را مورد تجزيه و تحليل قرار داده و معتقد است كه عامل ذكر شده بيشتر از ساير عوامل مانند ( نقش، حكومت و جامعه) نقش ايفا مي­كند.

Since the foreign policy domain deals whit adjustments of actor’s foreign relations, so it implies differences to domestic policy. That is why many analysts consider the appropriateness of this area of policy as uncertainty. As ninth and tenth governments coming to power,  the dominant discourse of Iranian foreign policy shifted from Islamic democratic peace to justice policy. The features of this new discourse included;  to question the norms of international discourse, adopting an aggressive approach toward the west and challenging  great power politics, revising Iran’s policy based on  the priority of expansion the relations with nations and movements. The authors focused on identification of possible causes of this change in the international and internal environment based on the theory of James Roseau.  Applying these theories, this article tries to analyze the international operating environment and individual factors (thoughts of Mahmud Ahmadinejad) with this conviction that these factors are more important than other factors (the role of government and society).