اثر روش هاي خاك ورزي بر خصوصيات فيزيكي خاك و بهره وري آب ارقام گندم در تناوب گندم-ذرت

Effect of Tillage Methods on Soil Physical Properties and Water Productivity of Wheat Cultivars in Wheat-Corn Rotation

اين تحقيق برگرفته از نتايج طرحي است كه با هدف بررسي اثر كاشت مستقيم ارقام گندم در بقاياي ذرت، بر عملكرد و بهره وري آب طي دو سال زراعي 96-95 و 97-96 انجام شده است. براي اين منظور، آزمايشي به صورت كرت هاي نواري خرد شده در قالب بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در اراضي مركز تحقيقات كشاورزي صفي آباد دزفول اجرا شد. كرت اصلي شامل روش هاي بي خاك ورزي (NT)، كم خاك ورزي (MT) و خاك ورزي مرسوم (CT) و كرت فرعي شامل ارقام گندم چمران2، مهرگان، شوش، فلات و داراب2 بودند. نتايج نشان داد با وجود اينكه اختلاف معني داري بين نتايج روش هاي خاك ورزي مشاهده نشد، ميانگين عملكرد ارقام در روش NT (Kg ha-1 4830) بيش از روش MT (Kgha-1 4610) و CT (Kgha-1 4680) بود. از طرفي ميانگين عملكرد و بهره وري آب در ارقام مهرگان و چمران2 به ترتيب برابر Kg ha-1 5000 و kg m-3 1.25 در يك سطح و بالاتر از سه رقم ديگر حاصل شد. اگر چه در اين تحقيق، كاهش تردد ماشين هاي خاك ورزي و كاشت از 6 تا 7 نوبت در روش هاي MT و CT به 2 نوبت (سم پاشي و كاشت همزمان كود و بذر در بقاياي ذرت دانه اي) در روش NT تاثير معني داري در شاخص مخروطي و جرم مخصوص ظاهري خاك نداشت، كربن آلي خاك نسبت به دو روش ديگر خاك ورزي 16 تا 32 درصد افزايش يافت. ازاين رو استفاده از ارقام جديد و كاشت مستقيم در بقاياي ذرت بدون كاهش عملكرد و بهبود 3 تا 4 درصدي بهره وري آب در مناطق مشابه توصيه مي شود.

This research is based on the results of a study that was carried out to evaluate the effect of direct drilling of wheat in maize residues on yield and water productivity (WP) for two years of 2016 and 2017. For this purpose, a field experiment was conducted as split plots with a randomized complete block design with three replications in Safiabad Agricultural Research Center located in Dezful, north of Khuzestan province. The main plot treatments were including: No-Tillage (NT), Minimum Tillage (MT), and Conventional Tillage (CT) and sub plots treatments were Chamran 2, Mehregan, Shoosh, Falat, and Darab 2 cultivars. The results showed although there was no significant difference between tillage methods, but the average yield of cultivars in the NT (4830 kg ha-1) was more than the MT (4610 kg ha-1) and CT (4680 kg ha-1). On the other hand, the average yield and WP of both Mehregan and Chamran2 cultivars (5000 kg ha-1 and 1.25 kg m-3, respectively) were more than the other cultivars. Although in this research, reducing passes of tillage and planting machinery from 6 to 7 times in MT and CT to only 2 times in NT method (chemigation and planting in maize residues) did not have a significant effect on the soil cone index and soil bulk density, the soil organic carbon increased 16 to 32 percent in NT method in comparison to other tillage methods. Therefore, the use of new wheat cultivars under direct drill planting conditions in maize residues without yield reduction and 3-4 percent WP improvement is recommended in similar areas.