پديد آورندگان :
سلامتي نادر مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي خوزستان - سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - بخش تحقيقات فني و مهندسي كشاورزي , بهبهاني ليلا مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي خوزستان - سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - بخش تحقيقات فني و مهندسي كشاورزي , دانايي اميرخسرو مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي خوزستان - سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - بخش تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر
كليدواژه :
وزن هزار دانه , كارايي مصرف آب , تبخير و تعرق , رقم كنجد داراب 1 و دشتستان 2 , شاخص هاي تنش خشكي
چكيده فارسي :
ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ارزﯾﺎﺑﯽ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي ﺗﻨﺶ ﺧﺸﮑﯽ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد و اﺟﺰاي ﻋﻤﻠﮑﺮد داﻧﻪ، روﻏﻦ، درﺻﺪ روﻏﻦ داﻧﻪ و ﮐﺎرآﯾﯽ ﻣﺼﺮف آب داﻧﻪ ﮐﻨﺠﺪ، آزﻣﺎﯾﺸﯽ ﺑﻪ ﺻـﻮرت ﮐﺮتﻫﺎي ﯾﮏﺑﺎر ﺧﺮد ﺷﺪه در ﻗﺎﻟﺐ ﺑﻠـﻮكﻫﺎي ﮐﺎﻣﻞ ﺗﺼﺎدﻓﯽ ﺑﺎ ﺳﻪ ﺗﮑــﺮار در ﺳﺎل زراﻋﯽ 1397-98 در اﯾﺴﺘﮕﺎه ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﮐﺸﺎورزي ﺑﻬﺒﻬﺎن اﺟﺮا ﮔﺮدﯾﺪ. ﻓﺎﮐﺘﻮر اﺻﻠﯽ، ﻣﻘﺪار آب در آﺑﯿﺎري ﻗﻄﺮهاي ﻧﻮاري در ﭼﻬﺎر ﺳﻄﺢ 80 ،60 ،40 و 100 درﺻﺪ ﻧﯿﺎز آﺑﯽ از ﺷﺮوع ﻣﺮﺣﻠﻪ ﮔﻠﺪﻫﯽ و ﻓﺎﮐﺘﻮر ﻓﺮﻋﯽ رﻗﻢ در دو ﺳﻄﺢ ﺷﺎﻣﻞ ارﻗﺎم داراب 1 و دﺷﺘﺴﺘﺎن2 در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ. ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ آب ﻣﺼﺮﻓﯽ در ﻗﺎﻟﺐ ﺗﯿﻤﺎرﻫﺎي 100 ،80 ،60 ،40 درﺻﺪ ﻧﯿﺎز آﺑﯽ و ﺗﯿﻤﺎر ﺷﺎﻫﺪ )آﺑﯿﺎري ﺳﻄﺤﯽ( ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﺮاﺑﺮ 54/2 ،47/8 ،41/4 ،35/0 و 65/1 ﺳﺎﻧﺘﯽﻣﺘﺮ آب ﺑﻮد. ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﮐﺎراﯾﯽ ﻣﺼﺮف آب در ﺗﯿﻤﺎرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ رﻗﻢ داراب1 ﺑﺎ 100 درﺻﺪ ﻧﯿﺎز آﺑﯽ ﺑﺎ ﮐﺎراﯾﯽ ﻣﺼﺮف آﺑﯽ ﻣﻌﺎدل 0/240 ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﮑﻌﺐ، ﺗﯿﻤﺎر ﺑﺮﺗﺮ ﺑﻮد. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺿﺮﯾﺐ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ ﭘﯿﺮﺳﻮن ﻧﺸﺎن داد، ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ارﺗﻔﺎع ﺑﻮﺗﻪ، ﺗﻌﺪاد داﻧﻪ در ﮐﭙﺴﻮل، ﺗﻌﺪاد ﮐﭙﺴﻮل در ﺑﻮﺗﻪ، وزن ﻫﺰارداﻧﻪ، ﺣﺠﻢ آب ﻣﺼﺮﻓﯽ، ﻋﻤﻠﮑﺮد روﻏﻦ داﻧﻪ و ﮐﺎراﯾﯽ ﻣﺼﺮف آب اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ. در ﻧﻬﺎﯾﺖ، ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﮐﻤﺘﺮ ﺑﻮدن ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي ﻣﻌﺮف Stress Susceptibility Index و Tolerance Index در رﻗﻢ داراب 1 ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ رﻗﻢ دﺷﺘﺴﺘﺎن 2 و ﻧﯿﺰ ﺑﯿﺶﺗﺮ ﺑﻮدن ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي ﻣﻌﺮف Geometric ،Mean Productivity ،Stress Tolerance Index Yield index ،HM ،Mean Productivity و Yield stability index در رﻗﻢ داراب 1 ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ رﻗﻢ دﺷﺘﺴﺘﺎن 2 ﻣﯽﺗﻮان رﻗﻢ داراب 1 را از ﻧﻈﺮ ﺗﻨﺶ ﺧﺸﮑﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﯿﻤﺎر ﺑﺮﺗﺮ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻧﻤﻮد.
چكيده لاتين :
In order to study and evaluate drought stress indices on yield, grain yield components, oil yield, seed oil percentage and sesame grain water use efficiency, a field study was carried out as split plots in randomized completely block design with three replications in 2018-2019 in Behbahan Agricultural Research Station. The main factor was the amount of irrigation water at four levels (40, 60, 80 and 100% of crop water requirement) that was applied by drip irrigation system since the beginning of flowering stage and the sub factor was sesame varieties including Darab1 and Dashtestan2 cultivars. The average applied water in 40, 60, 80 and 100% of crop water requirement treatments and also in control treatment (surface irrigation) were measured to be 350, 414, 478, 542 and 651 mm, respectively. The comparison of average water use efficiencies in different treatments of sesame seeds) for Darab1 cultivar with 100% crop 3showed a high value (0.240 kg/mwater requirement, identifying as superior treatment. Also, the results of Pearson correlation coefficient showed by increasing plant height, number of seed in capsule, number of capsule per plant, 1000-seed weight, volume of applied water, the seed oil yield and water use efficiency increase. Finally, due to lower values of SSI and TOL indices and higher values of STI, MP and GMP indices in Darab1 variety compared to Dashtestan2 variety, Darab1 variety could be introduced as superior treatment in term of drought stress
