كاربردشناسي جمله‌هاي پرسشي در اشعار فريدون مشيري

Pragmatics of interrogative questions in poems of Fereydoon Moshiri

يكي از انواع پركاربرد كلام، جملة پرسشي است كه زبان‌شناسان و بلاغت­ شناسان نقش‌هاي معنايي ـ منظوري گوناگوني براي آن در نظر گرفته‌اند. اشعار فريدون مشيري براي افزوني قدرت تأثير و القاي معاني به مخاطب، تجلي‌گاه نقش‌هاي معنايي ـ منظوري گزاره‌هاي پرسشي متعددي ­است. اين ويژگي به دليل بسامد بالا از شاخص ­هاي برجسته در سبك مشيري است كه سخن وي را در ميان شاعران معاصر متفرّد و يگانه ساخته است. پژوهش حاضر در تلاش است تا با تكيه بر روش توصيفي ـ تحليلي، با تحليل كاركردهاي زباني گزاره‌هاي پرسشي اشعار مشيري، به بررسي توانش ارتباطيِ مختلف اين گزاره­ها بپردازد؛ بدين ‌منظور 525 قطعه شعر از فريدون مشيري مورد بررسي قرارگرفت كه از اين ميان 363 جملة پرسشي با اغراض مختلف شناسايي شد. نتايج پژوهش حاكي از آن است كه گزاره‌هاي پرسشي اشعار مشيري داراي 24 نقش‌ معنايي ـ منظوري مختلف هستند. تعدد نقش­هاي معنايي ـ منظوري جملات پرسشي اين حقيقت را اثبات مي­ كند كه صاحب اين اشعار با ترفندهاي زباني و بلاغي به خوبي آشنا بوده و از زبان ادبي نرم، هموار و ساده با بالاترين ظرفيت ممكن آن بهره گرفته­ است.

One of the widely used forms of proposition are interrogative questions. Linguists and rhetoric experts have proposed a variety of semantic and pragmatic functions for these sentences. The poems of Fereydoun Moshiri, to reinforce its influence and instill the meaning in the mind of the readers, are home to several semantic and pragmatic functions. Due to its high frequency, this is one of distinctive features of Moshiri’s style that distinguishes him from his contemporaries. This study, adopting a descriptive-analytical approach by analyzing the linguistic functions of interrogative propositions in Moshiri’s poems, seeks to investigate communicative competences of these propositions. For this purpose, 525 lines of poems composed by Fereydoun Moshiri were analyzed, out of which 363 interrogative sentences with a variety of functions were identified. The results indicate that interrogative propositions in poems of Moshiri have 24 semantic and pragmatic functions. The plurality of semantic and pragmatic functions suggest that the writer of these poems has been cognizant of linguistic and rhetorical devices and employed a soft, smooth and simple language with greatest subtleties and intricacies.