بررسي هنجارگريزي معنايي در مثنوي مولانا بر مبناي الگوي ليچ

The Study of illustration methods using musical instruments and music in Khaghani’s odes

مولانا، به عنوان معلم بزرگ اخلاق و عرفان، در مثنوي وظيفه دشوار بيان مفاهيم ذهني عرفاني را كه براي بيشتر خوانند‌گانش تازگي داشته‌اند، به زباني ملموس، عهده‌دار شد. افزون بر اين، براي انجام اين مهم، مولانا تلاش داشت غبار عادات فكري را از ذهن خوانند‌گان بزدايد و افقي تازه در برابر ديدگان آنان بگشايد. انجام اين مهم از طريق زبان روزمره عملي نبود. اين امر باعث شد مولانا هنگام سرودن مثنوي از هنجارهاي زبان خودكار فاصله بگيرد و به آنچه در زبان‌شناسي هنجارگريزي خوانده مي‌شود دست بزند. در اين نوشتار، بر اساس تقسيم‌بندي كه منتقد و زبان‌شناس انگليسي جفري ليچ از انواع هنجارگريزي انجام داده است، هنجارگريزي معنايي در شعر مولانا مورد بررسي قرار مي‌گيرد. يافته‌هاي اين پژوهش نشان مي‌دهند كه هنجارگريزي‌هاي موجود در مثنوي، افزون بر اين‌كه چيره‌دستي‌هاي شاعر در عرصه زبان را نشان مي‌دهند، باعث شده‌اند كه بين فرم و معنا هم‌خواني وجود داشته باشد، بدين معنا كه موضوعي تازه زباني تازه را به همراه داشته است.

he present study tries to explain the position of musical terms and instruments in Khaghani’s odes illustration. The purpose of the study was to answer the question to what extent and in what ways Khaghani used musical instruments and terms in the illustration and what artistic techniques were used. In this paper, first we summarized and categorized the verses where poets used musical instruments and terms for their illustration; secondly, the musical instruments and terms were classified according to their application in the illustration. Accordingly, images in the form of simile , metaphor and metonymy have been found. Finally, according to the studies conducted in the Khaghani’s odes, it can be claimed that images, tones, musical instruments and terms were used in an artistic manner to create various visualization and illustration. Additionally, musical instruments and terms were used thematically, and some of these themes are repeated in the same shape.