پتانسيل سنجي شبكه‌هاي باور بيزين در برآورد و ارزيابي ميزان فرسايش بادي (منطقه مورد مطالعه: دشت دهلران- ايلام)

جهت برآورد شدت فرسايش بادي در اكوسيستم­هاي مختلف بايد از شاخص‌ها و روش‌هاي مناسب استفاده نمود. در اين تحقيق، ميزان فرسايش بادي دشت دهلران واقع در استان ايلام با استفاده از شاخص‌هاي مؤثر در معيار فرسايش بادي مدل IMDPA ارزيابي و با استفاده از شبكه‌هاي باور بيزين (BBN) يك مدل علت و معلولي براي پيش‌بيني شدت فرسايش بادي اين منطقه استفاده شد. با توجه به نتايج حاصل از معيار فرسايش بادي مدل IMDPA،20 درصد از منطقه مطالعاتي در كلاس فرسايش بادي كم، 54 درصد از منطقه در كلاس فرسايش بادي متوسط و 26 درصد از منطقه نيز در كلاس فرسايش بادي زياد قرار گرفت. براساس امتيازات داده شده به هر يك از شاخص‌هاي معيار فرسايش بادي در سطح واحدكاري، رخساره‌هاي اراضي برداشت، اراضي رها شده و دشت ريگي ريزدانه بيشترين نقش را در ميزان فرسايش بادي منطقه داشته‌اند. با استفاده از مرور منابع و نظر كارشناسان يك مدل BBN قابليت تحليل سناريوهاي مختلف ايجاد شد كه نحوه ارتباط بين اين شاخص‌ها و ميزان فرسايش بادي در جداول احتمال شرطي ذخيره شده است. براساس حساسيت سنجي مدل شبكه‌هاي باور بيزين مهم‌ترين پارامترهاي تشديد كننده فرسايش بادي در منطقه مورد مطالعه به ترتيب، سرعت و وضعيت باد، فراواني سرعت باد بيش از 6 متر بر ثانيه و پوشش حفاظتي سطح زمين مي‌باشد. صحت‌سنجي مدل BBN ايجاد شده با انجام حساسيت سنجي در نرم‌افزار نتيكا و مقايسه با نتايج معيار فرسايش بادي مدل IMDPAانجام شد. ضريب تبيين بين خروجي معيار فرسايش بادي مدل IMDPA و BBN نشان داد كه نتايج حاصل از هر دو مدل داراي همبستگي معني‌دار(R2> 0.60, p ˂ 0.05) مي‌باشد. اين مطالعه نشان داد كه ارائه مدل فرسايش بادي به شكل شبكه باور بيزين مي‌تواند بررسي نتايج سناريوهاي مختلف را تسهيل نموده و عدم قطعيت حاصل از ارتباطات متغيرها را نمايش دهد.