عنوان مقاله :
پيشبيني تعداد روزهاي گرد و غباري ساليانه در استان خراسان رضوي با تحليلهاي فضايي- زماني
پديد آورندگان :
حسيني، احمد دانشگاه پيام نور - گروه جغرافيا , عليجاني، بهلول دانشگاه خوارزمي - دانشكده علوم جغرافيايي - گروه جغرافيا , واقعي، يدالله دانشكده آمار و رياضي، بيرجند - گروه آمار
كليدواژه :
تغييرنگار فضايي- زماني, پيش بيني , روزهاي گرد و غباري , خراسان رضوي , تحليل هاي فضايي- زماني , كريجينگ
چكيده فارسي :
يكي از مهمترين چالشهاي محيطي در ساليان اخير در استان خراسان رضوي پديده گرد و غبار است. بر اين اساس پيشبيني فضايي- زماني تعداد روزهاي گرد و غباري ساليانه با استفاده از روش كريجينگ و با كمك نرمافزار R مورد بررسي قرار گرفت كه در آن سرعت باد 15 متر در ثانيه و بيشتر و ديد افقي زير 1000 متر از نظر سازمان هواشناسي جهاني به عنوان روز گرد و غباري در نظر گرفته شد. پس از حذف همپوشاني دادهها از دو ماتريس فضايي- زماني ديد افقي و سرعت باد، آرايه SP Data به صورت تركيبي از ماتريس و بردار در كلاس STFDF و STF ساخته شد. سپس تمامي مدلهاي تفكيكپذير و غير تفكيكپذير، به مدل تجربي دادهها برازش داده شدند كه تغييرنگار متريك با كمترين ميانگين مربعات خطا به عنوان بهترين مدل براي پيشبيني تعداد روزهاي گرد و غباري ساليانه انتخاب شد. خروجي مدل نشان داد كه دادهها تا 5 سال داراي وابستگي فضايي- زماني هستند، لذا ميتوان تا سال 2022 تعداد روزهاي گرد و غباري را برآورد نمود. حدود اطمينان تعداد روزهاي گرد و غباري در سطح 95% نشان داد در سال 2019 ايستگاه سبزوار با 56 روز بيشترين و ايستگاه گناباد با 26 روز كمترين تعداد روز گرد و غباري را خواهند داشت. همچنين پيشبينيها نشان ميدهد تعداد روزهاي گرد و غباري در استان خراسان رضوي از 39 روز تا 42 روز در سال 2022 ميرسد كه روندي افزايشي دارد.
عنوان نشريه :
جغرافيا و مخاطرات محيطي