بررسي مفهوم عرفاني واقعه ي معراج در مقدمه ي مثنوي هاي عطّار

عطّار با طرح دو مبحث نعت و معراج در مقدمه ي هر يك از مثنوي هاي خود، ترسيم سيماي عرفاني پيامبر (ص) را، به عنوان مظهر انسان كامل در انديشه ي عرفاني مد نظر داشته و او را از اين جهت مورد ستايش قرار داده است. به ويژه واقعه ي معراج از نظر عطّار بيان رمزي تجربه ي عرفاني پيامبر بوده و بنابراين طرح اين واقعه در مقدّمهي آثاري كه به گزارش تجربهي عرفاني اختصاص دارد منوط به آن كه به مفهوم عرفاني آن توجه داشته باشيم بايد اهميت خاصي داشته باشد. با اين همه محققان معاصر اين مبحث پراهميت را با اين پيشفرض كه معراج ادامه ي بخش نعت و تكمله ي ستايش پيامبر است، قابل اعتنا تشخيص نداده اند. در اين نوشته ابتدا و به تفصيل، مفهوم عرفاني واقعه ي معراج را در در مقدّمه ي مثنوي هاي عطّار مورد بازتامل قرار ميدهيم و سپس بر پايه ي مباحث بخش نخست به بررسي يكي از غزل هاي معراجي مولانا ميپردازيم. بررسي اين غزل ضمن آن كه همدلي و همسويي مولانا را در افق فرهنگي تاريخي مشترك، با اشارات عطّار نشان ميدهد، ميتواند مؤيد استنباطي باشد كه در اين جستار، از مفهوم عرفاني واقعه ي معراج در آثار عطّار ارائه شده است.

this article has no abstract