ارزيابي ريسك زيست‌محيطي سد باطله معدن مس سونگون با استفاده از روش EFMEA

هدف اصلي از احداث سدهاي باطله، مديريت، جمع‌آوري و نگهداري مواد باطله معادن و پساب‌هاي حاصل از فعاليت‌هاي معدني است. از طرفي مواد آلاينده خطرناك در پسماندها و زهاب‌هاي اسيدي ذخيره‌شده در سدهاي باطله داراي پتانسيل ايجاد آثار سوء بر محيط‌زيست هستند. در اين پژوهش سعي بر آن شده است كه با استفاده از روش تجزيه‌وتحليل حالات و اثرات شكست زيست‌محيطي، ريسك‌هاي زيست‌محيطي سد باطله معدن مس سونگون ارزيابي گردد و با پيشنهاد اقدامات مديريتي مناسب جهت كاهش اثرات ريسك‌ها از بروز حوادث ناشي از نشت يا شكست سد باطله جلوگيري به عمل آيد. در ابتدا خطرات بالقوه موجود در اين سد باطله در سه دسته فيزيكي‌– شيميايي، بيولوژيكي و اقتصادي‌ – اجتماعي، از طريق بازديد ميداني و به كمك مصاحبه با كارشناسان خبره پروژه، و همچنين در قالب پرسشنامه‌هايي كه توسط 18 نفر از كارشناسان خبره معدن مس سونگون تكميل گرديد، شناسايي شدند. بر اساس آناليزهاي انجام‌شده در محيط فيزيكي‌– شيميايي، ريسك لرزه‌خيزي منطقه با 16،7 درصد، در محيط بيولوژيكي، ريسك آلودگي صوتي با 14،6 درصد و در محيط اجتماعي-‌اقتصادي، ريسك اثر بر چشم‌انداز با 19،3 درصد بالاترين امتياز ريسك را كسب كردند سپس نتايج تحقيق حاضر با مطالعات پيشين مورد بحث و مقايسه قرار گرفت كه از همسويي خوبي برخوردار بودند؛ ازاين­رو مي‌توان نتيجه گرفت كه روش EFMEA به­خوبي مي‌تواند در ارزيابي ريسك‌هاي زيست‌محيطي سدهاي باطله مورد استفاده قرار گيرد. همچنين، به‌منظور كاهش يا حذف خطرات و عوامل به وجود آورنده ريسك‌هاي محيط‌زيستي پيشنهاد مي‌گردد دوره‌هاي بازرسي و پايش، متناسب با ريسك‌هاي شناسايي‌شده، جزء مهم‌ترين اهداف برنامه‌هاي مديريتي قرار گيرد.