تراز ادبي متن (پيشنهادي در نقد ادبي)

مقاله حاضر كوششي است در راستاي پيشنهاد يك شيوه نقد بر اساس معيارهاي محسوس و سنجش پذير. زبان ادبي از ديدگاه شكل گرايان، نشان دهنده نقش خاصي از زبان است كه توسط عناصر شكلي برجسته شده است. بر اين اساس به نظر مي رسد تمام عناصر اين گونه از زبان قابل شناخت و توصيف پذير باشند. براي تعيين ادبيت يك متن، نخست بايد عناصر شكلي آن را مشخص كرد و برشمرد. سپس با توجه به فاصله اين عناصر از زبان خودكار، تراز ادبي هر عنصر را نسبت به ديگر عناصر تعيين كرد. پس از اين مرحله بايد مجموع تراز ادبي عناصر به كار رفته در متن را معيار تعيين تراز ادبي كل متن قرار داد. علاوه بر موارد ياد شده، اين شيوه نقد راهكارهايي را براي بررسي متن در سه حوزه تناسب، خلاقيت و تنوع ارايه مي دهد كه عيني و قابل سنجش اند. اين نوع نقد، مي تواند به صورت قابل سنجش تراز ادبي متن را در واحد جمله يا بيت، با جملاتي ارجاعي ارايه دهد و به نقد و بررسي سه عامل تناسب، خلاقيت و تنوع به صورت معيارمند بپردازد.