تحليل بلاغي رمز و نمادگرايي مولانا در مثنوي معنوي

Rhetorical analysis of cryptography and symbolism in the spiritual Masnavi

در جهان‌بيني عرفاني، اين جهان سايه­ اي از جهاني ديگر يا جهان غيب است. بنا بر اين هرچه در اين جهان وجود دارد سايه يا نشانه­ هاي آن جهان ناپيداست كه از رهگذر زبان بيان مي­ گردد. اين واقعيت، گاه با زبان «عبارت» بيان مي­ شود و زماني ديگر در سطحي عالي‌تر ناگزير بايد از طريق زبان «اشارت» به مخاطب انتقال يابد. مولانا در مثنوي از هر دو زبان عبارت و اشارت استفاده كرده است. در مقاله حاضر نشان داده ­ايم كه چگونه مولانا با استفاده از زبان اشارت، در گستره ­اي عظيم، جمادات، گياهان، حيوانات و مجردات را نماد چيزهاي متفاوتي قرار داده است. مسالة اصلي اين پژوهش تبيين چگونگي نماد‌پردازي مولانا در مثنوي است. زبان اشارت و نيز نمادهايي كه مولانا به كار برده با جهان‌بيني او ارتباط مستقيم دارد. در اين پژوهش كه داده‌هايش را از طريق روش كتابخانه­ اي گرد آورده و آن­ها را با روش توصيفي­­ ـ تحليلي بررسي كرده‌ است، اين نتايج به دست ­آمده كه مولانا تمام اين نمادها را با نظامي كه از تكامل هستي از جماد تا انسان و انديشه، در نظر داشته پي مي­ريزد و عرضه مي‌كند. امّا جمادات آشكارا بر گياهان، حيوانات و به ويژه بر مجردات، افزوني دارند.

In mystical worldview, this world is a shadow of another world or the unseen world. So whatever is in this world is the shadow or symbols of that invisible world which expressed through language. This fact is sometimes expressed in the language of the phrase, at a higher level inevitably has to be conveyed to the audience through the "sign" language. In Mathnawi, Molana has used both expression and sign language. In this article, we have shown how Molana's use of sign language has, in a vast way, represented different things for human beings, plants, animals, and abstraction. The main issue of this research is to explain how Rumi symbolizes in Masnavi. The sign language and symbols used by Molana are directly related to his worldview. In this study, which collected its data through a library method and examined them by descriptive- analytical method. The results showed that Molana presents all these symbols with a system that ranges from the evolution of the universe from the solstice to man and thought. But the stuffs are obviously increasing on plants, animals, and especially on abstractions.