تحليل كيفيت نظام آموزش عالي ايران بر اساس موازين رتبه بندي هاي جهاني: رهيافت هايي براي برنامه ريزان آموزش عالي

The analysis of the quality of Iran's higher education system according to the world ranking standards

هدف پژوهش حاضر بررسي كيفيت نظام آموزش عالي ايران براساس موازين رتبه بندي هاي جهاني و ارايه رهيافت هايي براي برنامه ريزان آموزش عالي كشور است كه از رويكرد تحقيق كيفي از نوع تيوري زمينه ايي بهره گرفته است. شركت كنندگان در تحقيق، افراد صاحبنظر در موسسه پژوهش و برنامه ريزي آموزش عالي، وزارت علوم، تحقيقات و فناوري، دانشگاه تهران، موسسه آموزش عالي بيمه اكو، دانشگاه علامه طباطبايي و دانشگاه فني و حرفه ايي بود. ابزار مورد استفاده در پژوهش، مصاحبه نيمه ساختارمند، به گونه ايي كه 16 نفر از افراد آگاه به حوزه مورد مطالعه با روش نمونه گيري گلوله برفي مورد مصاحبه قرار گرفتند و مصاحبه ها تا رسيدن به اشباع نظري ادامه داشت. مدت زمان مصاحبه ها از60-30 دقيقه در نوسان بود. براي اعتبار سنجي داده ها از دو روش بازبيني مشاركت كنندگان و مرور خبرگان غير شركت كننده در پژوهش استفاده شد. همچنين در تجزيه و تحليل داده ها نيز از كدگذاري باز، محوري و گزينشي استفاده شد. نتايج پژوهش نشان داد چالش هاي اقتصادي، چالش هاي فرهنگي-اجتماعي، چالش هاي سياست گذاري، چالش هاي مديريت دانشگاهي، چالش هاي زيرساختي، چالش هاي آموزشي و چالش هاي پژوهشي از عواملي هستند كه منجر به ضعف رتبه دانشگاه هاي كشور در رتبه بندي هاي جهاني شده اند. در اين راستا، لايه گذاري، افزايش كارآيي و اثربخشي عملياتي، تغيير مسير سياست ها، گذر از رشد به توسعه و تقويت ارتباطات بين المللي، از جمله راهبردهاي ارايه شده به منظور بهبود رتبه دانشگاه هاي ايران در رتبه بندي هاي مذكور، شناسايي شده است.

Using the grounded theory-type qualitative approach, this study aims to investigate the challenges of Iran's higher education system according to the world ranking standards and suggest some new strategies to the country’s higher education policymakers and planners. Participants included 16 experts and senior officials from the Institute for Higher Education Research and Planning, University of Tehran, Eco Insurance Higher Education Institute, Alameh Tabatabae University and Technical and Vocational University whom were selected via snowball sampling method. Semi-structured interviews were applied to collect data based on theoretical saturation which were lasting between 33 and 63 minutes. For data validation both participants review (member check) and review by external experts (external check) were applied. Data was analyzed using open, axial, and selective coding. The findings showed that the following challenges have resulted in the poor position of the country's universities comparing with world ranking indicators: economic, sociocultural, policy-making, university management, infrastructural, educational, and research. Accordingly, layering, increasing operational efficiency and efficacy, policy changes, and transition from growth to development and reinforcement of international communications were the strategies proposed for improving the ranking of Iranian universities in the above ranking system.