فرّ شاهي در آيين دلبران

اين پژوهش نگرشي است تازه به فرّ شاهانه و فرّ دلبرانه، كه با روشي تحليلي- توصيفي به سنجش آن­ها در برخي متون ادبي- تاريخي با غزل حافظ مي­پردازد. شاهان براي تضمين دوام حكومت ناگزير از وابسته ساختن خويش به نيروهاي ماورايي بوده­اند تا به ياري پيوندي كه با عالم بالا برقرار مي­كنند، خود را از دايرة نقد و پرسش­گري رهايي بخشند و آن­گاه در ساية اين قدسيّت، به آرزوهاي خود برسند. فرّ،‌ حق الاهي سلطنت، لازمة مشروعيّت حكومت در ايران باستان و راه توجيه آن بود. با كم نور شدن قصيده در آسمان شعر و ادب، شاه، جاي خويش را به معشوقِ ‌غزل سپرد. حكومت معشوق بر قلب­ها نيز نيازمند توجيه بود. ‌‌از آن جا كه الگوي فكري ديگري براي توجيه اين حاكميت در اختيار نبود، پس نيروي ‌فرّ، به فرياد رسيد و معشوق زميني را به مقامي پرواز داد كه با خداوند ادعاي برابري مي­كرد. نمودهايي دروني و بيروني اين ‌فرّ، به سبب تأثيري ژرف كه بر جان عاشق مي­گذاشت، او را از ديگر رقيبان عرصة خوبي ممتاز مي­­ساخت.

this article has no abstract