تأثير ترجمه تعدادي از متون پهلوي ديني بر بخشي از فضاي فكري و فرهنگي عصر نخست خلافت عباسيان (132 – 232 ه.ق)

نثر فني در روزگار ساسانيان (652-226 م.) موضوعات گوناگوني را در بردارد كه متون ديني پهلوي را نيز شامل مي شود. در واقع ساختار حكومت ساسانيان كه بر پايه آئين زرتشت استوار بود باعث شد تا عمده منابع آن دوران به مسائل ديني اختصاص يابد. با سقوط دولت ساساني ديانت زرتشت در انزوا قرار گرفت و به همين دليل روحانيون زرتشتي جهت جلوگيري از نابودي آن به تأليف كتب ادامه دادند تا از اين طريق هويت و فرهنگ ايراني را در برابر اسلام حفظ نمايند بويژه در زمان خلافت عباسيان و با تأسيس بيت الحكمه ايرانيان فرصت يافتند تا علاوه بر نگارش كتاب به ترجمه آن نيز بپردازند تا به نوعي بر فضاي سياسي و اجتماعي عصر نخست خلافت عباسي (132-232ه.ق) تأثيرگذار باشند. اين نوشتار با استفاده از روش پژوهش تاريخي مبتني بر توصيف و تحليل، ابعاد اين موضوع را بررسي مي نمايد. يافته هاي اصلي پژوهش نشان مي دهد كه تأليف متون پهلوي ديني باعث شد تا رسوم و سنن ايرانيان در جامعه اسلامي اشاعه يابد و از طرفي هم پيروان اديان ديگر نتوانند همانند زرتشيان از نفوذ زيادي در دربار عباسيان برخوردار باشند و از اين نظر با توجه به موقعيت جغرافيايي و جمعيتي ايران و مردمان نومسلمان اين سرزمين كه به قوم عرب نزديكي بيشتري داشتند برخلاف مسيحيان كه هنوز به بيزانس علاقه نشان مي دادند مجبور بودند تا با اقدامات فرهنگي خاطره ساسانيان را زنده بدارند و بدين صورت مدنيت خود را حفظ كنند.