ارتباط متغيرهاي محيطي با حضور قارچ‌هاي اكتوميكوريز درختان راش در جنگل‌هاي سنگده مازندران

قارچ‌هاي اكتوميكوريز تأثير مهمي در سلامت و پايداري جنگل و حفظ درختان در مقابل بيمارگرها در اكوسيستم جنگل دارند. اين پژوهش به‌منظور رسته‌بندي رويشگاه راش با عوامل محيطي و قارچ‌هاي اكتوميكوريز در راشستان‌هاي جنگل سنگده مازندران انجام گرفت. 45 قطعه نمونۀ 1000 متر مربعي به روش تصادفي در سه طبقۀ ارتفاعي 300 متري يعني محدودۀ ارتفاعي 1200 تا 2100 متري از سطح دريا پياده شد و عوامل ارتفاع از سطح دريا، شيب، جهت دامنه، قطر برابرسينه، ارتفاع درخت، درجۀ تاج‌پوشش، نوع لاشبرگ، عمق لاشبرگ، اسيديتۀ خاك، هدايت الكتريكي، فسفر، كربن، نيتروژن و پتاسيم بررسي شدند. در محل مورد نظر، همزمان با برداشت ريشه، يك نمونه خاك در كنار همان محل به عمق 10 سانتي‌متر براي بررسي ويژگي‌هاي شيميايي خاك برداشت شد. نتايج همبستگي متغيرها با مؤلفه‌ها مشخص شد. بر اين اساس، قارچ‌هاي اكتوميكوريز با مؤلفۀ اصلي اول شامل ارتفاع از سطح دريا، نيتروژن، پتاسيم، فسفر، كربن، هدايت الكتريكي و ارتفاع درخت همبستگي مثبت و با مؤلفۀ اصلي دوم شامل متغيرهاي ارتفاع از سطح دريا، تاج‌پوشش، عمق لاشبرگ، نيتروژن، كربن همبستگي مثبت و معني‌داري (1 درصد) داشتند. نتايج آناليز مؤلفه‌هاي اصلي نشان داد كه طبقۀ اول ارتفاعي (1800 تا 2100 متر) با ارتفاع از سطح دريا، اسيديتۀ خاك، عمق لاشبرگ، فسفر و پتاسيم، طبقۀ دوم ارتفاعي (1500 تا 1800 متر) با درصد تاج‌پوشش جنگل، عمق لاشبرگ، نيتروژن و كربن همبستگي و طبقۀ سوم ارتفاعي (1200 تا 1500 متر) با ارتفاع درخت و هدايت الكتريكي همبستگي مثبتي داشته است. همچنين نتايج همبستگي پيرسون نشان داد كه قارچ‌هاي Tomentella sp.، Cortinarius sp. وRussula delica  همبستگي معني‌داري با متغيرهاي محيطي داشتند. بنابراين اعمال شيوه‌هاي مديريت جنگل بر آشيان اكولوژيك برخي قارچ‌ها كه به عوامل محيطي وابسته‌اند اثرگذار است و در نتيجه سلامت اكوسيستم جنگل تغيير مي‌كند.