كاني‌‌ شناسي، ژئوشيمي و ژنز‌‌ كانه‌ زايي منگنز همراه با راديولاريت‌ هاي نورآباد دلفان (شمال‌ غرب لرستان)

محدوده مورد بررسي در شمال‌غرب استان لرستان و بخشي از نوار افيوليتي بروجرد‌كرمانشاه در زون زاگرس رورانده به سن ژوراسيك بالايي‌كرتاسه زيرين واقع‌شده است. نهشته‌هاي منگنز در منطقه نورآباد دلفان به‌صورت عدسي‌هاي نامنظم و كوچك و ميان‌‌‌لايه اي با چرت‌‌هاي راديولاريتي تشكيل‌شده كه با توالي‌‌هاي آهكي متوسط تا ضخيم‌لايه، دسته‌هاي راديولاريتي، مادستون و لايه‌هايي از شيل و آهك‌‌هاي پلاژيك پوشيده‌شده است. كانه‌زايي منگنز اغلب به‌صورت سين ژنتيك (همزاد) همراه با رگه‌هاي ژاسپروئيدي و سيليسي‌شده مشاهده شده است و در مرحله بعدي به‌صورت اپي ژنتيك (استوك­‌ورك و رگه و رگچه) همراه با واحدهاي كربناته و كانسنگ سين‌ژنتيك، در واحدهاي چرت راديولاريتي رخ‌داده است. بررسي‌هاي ژئوشيمي نشان‌داد كه نسبت عناصر Mn/Fe در كانسار از 4.65 تا 38.59 گرم در تن (با ميانگين 8.29 گرم در تن) و نسبت Al/Ti از 0.35 تا 2.5 گرم در تن (با ميانگين 7.24 گرم در تن) متغير است. نسبت Co/Zn، مقادير پايين Cu(با مقدار ميانگين 122 گرم در تن) و Ni (با مقدار متوسط ميانگين 112 گرم در تن) و همچنين غني‌شدگي عناصر تقريباً متحرك مثل Sr, As Zn, Ba, Fe, Mn, Si بيانگر شباهت كاني سازي با كانسارهاي هيدروترمال‌هيدروژني زيردريايي در بستر حوضه اقيانوسي است. بررسي‌هاي كاني شناسي (ميكروسكوپي، پراش سنجي پرتو ايكس و الكترون مايكروپروب) نشان مي‌دهد كه پيرولوزيت مهم‌ترين كاني منگنز منطقه را تشكيل‌داده كه اين كاني با محتواي بالاي تيتان، مشابه با ذخاير منگنز موجود در توالي افيوليتي است. با توجه به شواهد موجود نهشته شدن كانسار منگنز در منطقه نورآباد دلفان را مي‌توان در اثر جانشيني‌‌هاي اوليه منگنز در سنگ‌ ميزبان تحت‌‌تأثير فرايندهاي هيدروترمال‌هيدروژني اوليه و كاني سازي ثانويه ناشي از تحركات زمين‌ساختي گسل‌هاي عمده در منطقه دانست.