بررسي منشأ و تحولات سيال كانسار‌ساز با استفاده از ايزوتوپ پايدار گوگرد و مطالعه ژئوشيميايي عناصر نادر خاكي در كانسار اسكارن مس-آهن‌–‌طلاي مزرعه‌، شمال اهر

كانسار مس‌-آهن-‌طلاي مزرعه از كانسارهاي مهم اسكارن واقع در كمربند فلززايي اهر‌ارسباران است كه بر اثر تزريق توده گرانيتوئيدي اليگو‌ميوسن شيورداغ به داخل مجموعه آواري، كربناته قديمي‌تر و به شكل اسكارن گارنت‌‌اپيدوت‌دار ايجاد‌شده است. قسمت عمده كانه‌زايي شامل مگنتيت، كالكوپيريت و بورنيت و سولفوسالت‌هاي بيسموت و نقره، در مرحله اسكارن پس‌رونده تشكيل‌شده است. الگوي پراكندگي عناصر فرعي در زون كانه‌زايي، نشان‌دهنده تهي‌شدگي از HFSE و غني‌شدگي از LILE است و همچنين نمودار پراكندگي عناصر نادر خاكي كه با شيبي ملايم از مقاديرLREE به سمتHREE كاهش مي‌يابد، نشان‌دهنده تأثير سيالات با منشأ آب‌هاي جوي بر فرايند كانه‌زايي است. مقادير ΣREE و La/Y با دور‌شدن از توده نفوذي كاهش‌يافته است و مقادير *Eu/Eu به عدد يك نزديك مي‌شوند كه اين امر نشان‌دهنده وجود شرايط اسيدي‌احيايي در مناطق نزديك‌تر به توده نفوذي و بازي‌‌اكسيدان در مناطق دورتر از توده نفوذي در زون اگزو اسكارن است. بر اين اساس هم سيالات با منشأ ماگمايي و هم آب‌هاي جوي در تكوين نهايي سيال كانه‌زا در اسكارن مزرعه تأثير داشته‌اند. آب‌هاي با منشأ ماگمايي در مناطق نزديك‌تر به توده نفوذي تأثير‌گذار بوده‌اند؛ اما در مناطق دورتر از توده نفوذي زون اگزو اسكارن تأثير آب‌هاي جوي بر سيال كانه‌زا طي مرحله دگرساني پس‌‌رونده بارزتر بوده است. مقادير اندازه‌گيري شده ايزوتوپ گوگرد در نمونه‌هاي پيريت و كالكوپيريت بيانگر منشأ ماگمايي گوگرد در كاني هاي سولفيدي است. دما‌سنجي ايزوتوپي دماي كانه‌زايي در مرحله دگرساني پس‌رونده را 369 درجه نشان مي دهد.