تأثير آموزش مبتني بر تئوري رفتار برنامه ريزي شده بر مصرف غذاهاي آماده در دانش آموزان دختر دبيرستاني سبزوار سال 1393

زمينه و هدف امروزه با پيشرفت علم و فن آوري و صنعت، شيوه زندگي مردم تغيير كرده و شاهد كمرنگ شدن سنت ها، آداب و فرهنگ هاي بومي از جمله در زمينه تغذيه و رفتارهاي غذايي هستيم و در بسياري از جوامع استفاده از فست فودها رواج پيدا كرده است. فست فودها غذاي محبوب نوجوانان هستند و نزديك به يك سوم ايشان بصورت روزانه از غذاهاي آماده استفاده مي كنند. در اين مطالعه تأثير برنامه آموزشي مبتني بر نظريه رفتار برنامه ريزي شده بر مصرف غذاي آماده توسط دانش آموزان شهر سبزوار مورد بررسي قرار گرفته است. مواد و روش ها مطالعه بصورت نيمه تجربي، و نمونه مورد بررسي، دانش آموزان دختر دبيرستاني (پايه سوم) سبزوار در سال 1393 بودند كه با روش خوشه اي چند مرحله اي انتخاب شدند. پس از تكميل پرسشنامه در مرحله پيش آزمون، افراد مورد بررسي بصورت تصادفي به دو گروه آزمون (n = 25) و كنترل ( n = 25 ) تقسيم شدند. براي جمع آوري داده ها از پرسشنامه اي مبتني بر تئوري رفتار برنامه ريزي شده استفاده شد. بر اساس نتايج اوليه، محتوي آموزشي تدوين و در گروه آزمون ارائه گرديد. پس از 3 ماه از اجراي برنامه آموزشي، مجددا داده ها جمع آوري و با استفاده از نرم افزار SPSS v.14 مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته ها طبق نتايج 8/ 82 درصد ( 21 نفر ) دانش آموزان در ماه حداقل دو بار فست فود مصرف مي كردند. سازه هاي تئوري رفتار برنامه ريزي شده ( آگاهي، نگرش، هنجارهاي انتزاعي و كنترل رفتاري درك شده )با هم 50 / 56 درصد قصد رفتار و 32 / 20 درصد رفتار را پيش بيني كردند. در اين ميان نقش نگرش در پيش بيني قصد، بيشتر از ساير سازه ها بود ( 274 / β = 0 ). نتيجه گيري دانش آموزان تجربه و آگاهي لازم در مورد تغذيه سالم را ندارند و با انجام مداخلات آموزشي مناسب، مي توان زمينه را براي كاهش مصرف غذاهاي آماده در اين گروه فراهم آورد. * نويسنده مسئول: دانشگاه علوم پزشكي مشهد، دانشكده بهداشت. پست الكترونيك: M.nasehnezhad@yahoo.com