ارزيابي كمّي و كيفي كارايي سد خشكه‌چين در ترسيب بار معلق سيلاب (مطالعه موردي: حوزه دم‌تنگ داراب)

يكي از روش هاي ساده براي كنترل فرسايش، مهار سيلاب و كاهش خسارات سيل در آبراهه هاي حوزه آبخيز، احداث سدهاي اصلاحي خشكه چين است. براي بررسي عملكرد اين نوع سدها در ترسيب رسوبات ريزدانه در آبراهه ها، دو آبراهه در حوزه ي دم تنگ شهرستان داراب كه داراي سدهاي اصلاحي خشكه چين، بررسي شدند. در هر آبراهه سه سد اصلاحي به ترتيب در بالادست آبراهه (شماره 1)، ميانه آبراهه (شماره 2) و پايين دست آبراهه (شماره 3) انتخاب شدند. از رسوبات ترسيب شده پشت اين سدها، همچنين خاك طبيعي كنار آن ها و همچنين بستر عادي آبراهه نمونه هايي از عمق 030 سانتي متر به صورت مخلوط تهيه و با آزمايش هاي هيدرومتري و دانه بندي تعيين بافت گرديدند. بر اساس نتايج غالب رسوبات پشت سدها نسبت به خاك مناطق حاشيه ي آبراهه ها و بستر عادي رودخانه ريز بافت تر بدست آمد. مقايسه ي منحني هاي دانه بندي پشت سدها نشان داد در بيشتر آبراهه ها سدهاي شماره 3 (انتهايي) از عملكرد نسبي بهتري برخوردار هستند وسدهاي شماره 1 و 2 (ابتدايي و مياني) به ترتيب در رتبه هاي بعدي قرار دارند. اين بررسي ها نشان مي دهند وقتي هدف اصلي از احداث اين گونه سازه ها ترسيب رسوبات ريزدانه باشد بهتر است در پايين دست آبراهه احداث شوند.