فهم فرسايش شياري در شرايط خاك خشك و مرطوب

فرسايش شياري يكي از مهمترين انواع فرسايش آبي است و در نتيجه تمركز جريان به وجود مي آيد. در اين تحقيق با هدف چگونگي رفتار شيار، دبي 12 ليتر بر دقيقه جهت شبيه سازي روان آب ورودي طراحي شد. با اين آزمايشات تغييرات حجم، سرعت و غلظت رسوب روان آب در طول چهار شيار فرسايشي در اراضي سد گلستان با بافت خاك لوم سيلتي مورد بررسي قرار گرفت. جريان ورودي با 2 تيمار خشك و مرطوب، درابتداي شيارها به مدت زمان 10 دقيقه اعمال شد. براي هر شيار در سه نقطه اندازه گيري به فواصل 5 ، 10 و 16 متري از مبدا طول شيار، غلظت رسوب و دبي جريان اندازه گيري و با استفاده از ردياب رنگي، منحني هاي سرعت روان آب براي هر متر از شيار رسم شد. نتايج نشان داد كه سرعت روان آب در تيمار مرطوب نسبت به تيمار خشك بيشتر است. اولين روان آب جاري شده در تيمار خشك با وجود حداقل سرعت جريان حداكثر مقدار غلظت رسوب را نشان داد. در طول زمان و افزايش طول شيار سرعت جريان افزايش يافت؛ اما توانايي حمل جريان كاهش و مقدار رسوب معلق كمتر شد. تغييرات غلظت رسوب در واحد زمان نشان دهنده عدم ايجاد فرآيند فرسايشي مهمي با جريان ورودي در اين آزمايشات است، و انتقال رسوبات در شيار بيشتر ناشي از اثر بولدوزري است. همچنين در دو شيار مورد تحقيق كه فقط عامل درصد پوشش گياهي اختلاف معني داري داشتند، تفاوت آشكار در ميزان حجم روان آب و غلظت رسوب مشاهده شد.