نقش بانكت‌هاي هلالي شكل و قرق در حفظ رطوبت خاك به منظور مقابله با خشكيدگي جنگل‌هاي زاگرس

پديده خشكيدگي سراسر جنگل هاي زاگرس را فرا گرفته و جبران كمبود رطوبت خاك از طريق نفوذ دادن رواناب سطحي مي تواند در اين زمينه موثر باشد. هدف از اجراي پژوهش بررسي نقش بانكت هلالي در افزايش ذخيره رطوبت خاك از طريق نفوذ دادن رواناب به منظور مقابله با خشكيدگي بلوط بود كه در بخشي از جنگل هاي كله زرد جنوب كرمانشاه در قالب طرح آزمايشي بلوك هاي كامل تصادفي با 4 تيمار و 3 تكرار در پلات هايي به ابعاد 30 times;50 متر انجام يافت. تيمارها شامل قرق+بانكت هلالي، قرق، بانكت هلالي بدون قرق و شاهد بود. بانكت ها بسته به وضعيت سطح زمين به شكل هلالي به طول تقريبي 7 متر و عمق 5/0 متر ايجاد شدند. رطوبت حجمي خاك با TDR در سه نقطه داخل بانكت، كناره بانكت و شاهد اندازه گيري گرديد. نتايج اين پژوهش نشان داد كه خشكيدگي در ابتداي شروع پروژه (سال 1390) 30 درصد بود كه بر اساس مشاهدات ميداني در سال بعد روند افزايشي داشت. نتايج بررسي رطوبت اندازه گيري شده نشان داد كه ميانگين ذخيره رطوبت داخل بانكت 2 برابر نقطه شاهد بود كه با اعمال تيمار بانكت+قرق بعد از 3 سال، تعداد 3 پايه از درختان خشكيده احياء (19 پايه در هكتار) و 37 پايه در هكتار نيز كمتر خشك شده بود (درمقايسه با تيمار شاهد) كه در مجموع موجب نجات 57 پايه درختي در هكتار از پديده خشكيدگي گرديد. تيمار قرق گرچه موجب احياء پايه هاي خشكيده نگرديد، اما موجب كاهش تشديد خشكيدگي به تعداد 38 پايه در هكتار گرديد. تاثير تيمار بانكت بدون قرق در كاهش خشكيدگي 6 پايه در هكتار به دليل عدم حفاظت و چراي دام بود. نهايتا افزايش معني دار تاج پوشش گياهي و لاشبرگ سطح زمين و كاهش سطح خاك لخت در تيمارهاي بانكت و قرق نيز افزايش يافت. بنابراين، احداث بانكت توام قرق به عنوان راهكاري مناسب براي افزاش رطوبت خاك براي مقابله با پديده خشكيدگي جنگل هاي زاگرس خواهد بود.