طراحي شبكه جاده جنگلي براساس عبور جاده از مناطق پايدار به منظور كاهش فرسايش (مطالعه‌ي موردي: سري واستون)

فرسايش خاك يكي از مهم ترين چالش هاي زيست محيطي و عوامل مهم آسيب جنگل ها به شمار مي رود كه اغلب در اثر تغيير كاربري اراضي جنگلي، جاده سازي و فقدان پوشش گياهي به وجود مي آيد. خاك هاي جنگلي به طور طبيعي نفوذپذير، ولي از سوي ديگر جاده هاي جنگلي نفوذناپذيرند كه همين مسئله موجب مي شود تا آب باران روي سطح جاده جريان پيدا كند و ذرات خاك را شستشو دهد. بدين ترتيب، طراحي و ساخت جاده ي جنگلي بايد به صورت اصولي انجام گيرد. به همين منظور، در اين تحقيق سعي شد تا با استفاده ازGIS و AHP و با در نظر گرفتن عوامل تأثيرگذار در مسيريابي جاده هاي جنگلي از جمله شيب و طول دامنه، فرسايش پذيري خاك، تراكم آبراهه ها، سنگ بستر، پوشش گياهي، جهت دامنه و ارتفاع از سطح دريا، به طراحي بهينه ي شبكه جاده پرداخته شود. پس از تهيه ي هر كدام از لايه هاي اطلاعاتي، با توجه به ضرايب اهميت به دست آمده از AHP عمل روي هم گذاري نقشه ها انجام شد و نقشه ي توان ـ كه نشان دهنده ي پايداري زمين نيز مي باشد ـ براي جاده سازي، در چهار طبقه تهيه شد. سپس توسط ضميمه ي PEEGER ۱/۱ در نرم افزار ArcView 3/0، طراحي واريانت هاي مختلف جاده بر روي اين نقشه انجام شد. واريانت هاي طراحي شده و شبكه جاده ي موجود، با استفاده از آزمون مربع كاي مورد مقايسه قرار گرفتند. نتايج نشان داد شبكه جاده هاي طراحي شده در سطح ۹۵ درصد، از نظر عبور از مناطق پايدار و مساعد براي جاده سازي نسبت به شبكه جاده ي موجود، عملكرد بهتري داشته اند. نتايج اين تحقيق مي تواند در بهينه سازي طراحي شبكه جاده هاي جنگلي و كاهش خسارات زيست محيطي مؤثر باشد.