ارزيابي اثر تغييرات كاربري بر روي هيدروگراف سيل و دبي پيك حوضه آتشگاه اردبيل

بدون ترديد نحوه ي مديريت حوضه هاي آبخيز، تمام پارامترهاي معادله بيلان را دچار تغييرات مي نمايد. يكي از عوامل مؤثر در رواناب سطحي، تغييرات كاربري اراضي مي باشد. حوضه آبخيز آتشگاه يكي از زيرحوضه هاي مهم حوضه ي آبخيز يدي بوليك چاي با مساحت 40.50 كيلومتر مربع در دامنه شرقي كوه سبلان واقع شده است. اين تحقيق با هدف ارزيابي تغييرات كاربري اراضي، هيدروگراف سيل و دبي پيك حوضه آتشگاه در دو مقطع زماني 1347 و 1390 صورت گرفت. نقشه كاربري اراضي، با استفاده از عكس هاي هوايي مربوطه براي سال 1347 و با استفاده از نقشه كاربري اراضي سال 1390 استان اردبيل و نرم افزار Google Earth براي سال 1390 تهيه شد. جهت برآورد متوسط حداكثر بارش روزانه از 9 ايستگاه باران سنجي استفاده شد. داده هاي مربوط به حداكثر بارش روزانه بعد از تكميل و بررسي نرمال و همگن بودن وارد نرم افزار Easy Fit شد. 8 تابع توزيع احتمالاتي از طريق سه محك آماري مورد ارزيابي قرار گرفت. حداكثر بارش روزانه در تمامي ايستگاه ها براي هر يك از دوره هاي بازگشت 2، 5، 10، 25، 50 و 100 سال با استفاده از تابع لوگ نرمال برآورد شد. جهت شبيه سازي، الگوي بارش WMO و مدل بارشرواناب SCS انتخاب گرديد. نتايج نشان داد كه مساحت مراتع متراكم كاهش پيدا كرده و اراضي مسكوني و كشاورزي نيز افزايش يافته است كه سبب افزايش مقدار شماره منحني در طي 43 سال (1347 تا 1390) شده است. نتايج شبيه سازي هيدروگراف سيلاب براي دو مقطع زماني نشان داد كه با افزايش دوره بازگشت، اختلاف حداكثر دبي افزايش داشته به طوري كه در دوره بازگشت 2 سال بين دبي سال 1347 و 1390 اختلاف زيادي وجود ندارد ولي با افزايش دوره بازگشت اختلاف قابل ملاحظه اي بين حداكثر دبي سيلاب دو مقطع زماني ديده مي شود. نتايج حاكي از آن است كه طي دوره 43 سال مورد نظر، هيدروگراف سيلاب تغيير يافته و حداكثر دبي سيل نيز افزايش يافته است.