شاخص هاي توزيع اندازه خاكدانه متأثر از نوع و مديريت هاي مختلف بقاياي گياهي در شرايط مزرعه‌اي

توزيع اندازه ذرات ثانويه (خاكدانه ها)، يكي از مهمترين ويژگي هاي فيزيكي خاك است كه در مباحث زيست محيطي فرسايش قابل توجه قرار مي گيرد. پژوهش حاضر با هدف بررسي تأثير نوع و مديريت مختلف بقاياي گياهي بر شاخص هاي توزيع اندازه خاكدانه ها در دو حالت تر و خشك انجام شد. به اين منظور، آزمايشي مزرعه اي به صورت فاكتوريل و در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار اجرا شد. عامل اول، نوع بقايا شامل كاه و كلش جو و بقاياي يونجه و عامل دوم، مديريت هاي مختلف شامل مخلوط يك درصد بقايا با خاك، مخلوط نيم درصد بقايا با خاك، سوزاندن بقايا، باقي گذاشتن بقايا در سطح خاك و فقدان كاربرد بقايا (شاهد) بود. پس از گذشت ۹ ماه، شاخص هاي توزيع اندازه خاكدانه ها شامل ميانگين وزني قطر خاكدانه ها (MWD) و ميانگين هندسي قطر خاكدانه ها (GMD) هر يك در دو حالت تر و خشك، همچنين درصد خاكدانه هاي پايدار در آب (WSA) و خاكدانه هاي پايدار در حالت خشك (DSA) اندازه گيري شد. نتايج نشان داد كه مخلوط كردن يك درصد كاه و كلش جو با خاك، در بهبود وضعيت توزيع اندازه خاكدانه ها بيشترين نقش را دارد؛ به نحوي كه در اثر اعمال اين تيمار، مقدار شاخص هاي MWD و GMD در حالت تر به ترتيب ۸۷ و 68/6 درصد و در حالت خشك به ترتيب 33/6 و ۲۱ درصد، همچنين مقدار WSA و DSA به ترتيب 86/4 و 23/7 درصد نسبت به تيمار شاهد بهبود يافت. در مقابل، سوزاندن بقايا در اغلب موارد مقدار شاخص هاي مورد مطالعه را نسبت به تيمار شاهد كاهش داد. يافته هاي اين پژوهش، اهميت رعايت مديريت صحيح بقاياي گياهي را در اراضي كشاورزي نشان مي دهد.