بررسي مقدار تغييرات فرسايش خاك و ذخيره رطوبتي آن از طريق تغيير در الگوي كشت

اين تحقيق به منظور بررسي مقدار تغييرات فرسايش و ذخيره رطوبتي خاك در دو نوع كشت گندم و جو انجام پذيرفت. منطقه مورد مطالعه در 45 كيلومتري شمال خرم آباد در روستاي پرسك اوليا از توابع شهرستان الشتر در حوضه هنام مي باشد. غالب كشت منطقه گندم و در شيب هاي بالاي 18 درصد انجام مي گيرد. به منظور ترويج اصول صحيح كشت محصول و اثرات سوء تغييرات كاربري در پسرفت خاك و هدر رفت آب و اصول صحيح خاكورزي، دو سايت با شرايط كاملاً يكسان در منطقه انتخاب شد. در سايت شاهد كشت متداول منطقه يعني گندم و در سايت تيمار، جو چاودار دايمي كوهي، كشت گرديد. علت انتخاب جوچاودار، فراواني اين گونه به طور طبيعي در مراتع منطقه، مقاومت آن در شرايط بد اكولوژيكي و اقليمي، دايمي بودن آن و استفاده فراوان از اين گونه در صنايع غذايي و صنعتي بود. براي تعيين مقدار فرسايش خاك، پارچه هاي مخصوص ژئوتكستايل در انتهاي هر دو سايت نصب گرديد و براي صحت اطمينان از مقدار فرسايش خاك از ميخ هاي فرسايشي در سطح هر دو سايت نيز استفاده گرديد و همچنين براي تعيين ميزان رطوبت خاك از نمونه خاك هاي برداشته شده از عمق 0-25 سانتي متري خاك در فواصل زماني 20 روزه از طريق توزين و خشك كردن استفاده گرديد. نتايج سه ساله حاصل از اجراي اين طرح نشان دهنده زياد شدن مقدار محصول جو چاودار در واحد سطح در سال سوم نسبت به مقدار محصول گندم به ميزان 19.71 درصد بوده است. كاهش مقدار فرسايش خاك سايت تيمار نسبت به سايت شاهد (گندم) به ميزان 53 درصد برآورد شد. افزايش ذخيره رطوبتي خاك سايت چاودار در سال سوم، 91.3 درصد وزني برآورد شد. هزينه نهاده هاي كشاورزي در سايت تيمار تقربيا به يك پنجم سايت شاهد تقليل يافت. علاوه بر نتايج تحقيقي و علمي اين طرح، از نتايج ترويجي آن ميتوان به ميزان مشاركت و استقبال بالاي كشاورزان از اين طرح اشاره كرد. مشاهده عيني نتايج طرح توسط استفاده كنندگان، اجراي اين طرح در سطح بزرگ و مزرعه كشاورزي و نهايتا راغب شدن زارعين به تغيير الگوي كشت از گندم به چاودار در منطقه مورد مطالعه از ديگر مزاياي اين طرح مي باشد.