تأثير ميدان‌هاي مغناطيسي با فركانس بي‌نهايت پايين بر سطح هورمون‌هاي تيروئيدي موثر در خستگي

زمينه و هدف: افراد زيادي در سراسر جهان با ميدان هاي ميدان مغناطيسي با فركانس بي نهايت پايين (ELF) مواجهه دارند و تعداد كثيري نيز در حرفه جوشكاري در كارگاه هاي كوچك، صنايع بزرگ و كارگاه هاي ساختمان سازي مشغول به كار هستند، با اين حال مطالعات محدودي در مورد ارزيابي ميدان هاي مغناطيسي ELF ناشي از حرفه جوشكاري و عوارض آن بر روي بدن انسان انجام گرفته است. از اين رو مطالعه حاضر با هدف بررسي اثرات ميدان مغناطيسي با فركانس بي نهايت پايين ناشي از جوشكاري بر روي سطح هورمون هاي تيروئيدي T3(تري يدوتيرونين) ، T4(تيروكسين) و TSH (هورمون محرك تيروئيد) انجام گرفت كه موثر بر عملكرد زيستي بدن و مرتبط با بروز علائم خستگي هستند. روش بررسي: اين مطالعه مقطعي در يك شركت قالب سازي بر روي 35 نفر جوشكار قوس الكتريكي به عنوان گروه مواجهه و 35 نفر افراد غير جوشكار به عنوان شاهد انجام گرفت. ميدان مغناطيسي با فركانس بي نهايت كم در ناحيه دست، گردن، تنه و سر جوشكاران و همچنين در فواصل 0.5 ، 1 و 2 متري از دستگاه جوشكاري طبق راهنماي مركز تحقيقات ملي بهداشت و ايمني كار آمريكا (NIOSH) با استفاده از ELF سنج كاليبره شده اندازه گيري گرديد. خون گيري به منظور تعيين سطح هورمون هاي تيروئيدي براي هر دو گروه هم زمان قبل از شروع به كار در بازه زماني 8 تا 10 صبح صورت گرفت. سطح هورمون هاي T3 ، T4 و TSH در هر دو گروه توسط تست ايمونوسيورسنت مرتبط با آنزيم (ELISA) مورد بررسي قرار گرفت. جهت ارزيابي تاثير ميدان مغناطيس ELF بر ميزان خستگي جوشكاران، از مقياس خستگي هفت نقطه اي Samn Perelli استفاده شد. تجزيه و تحليل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS V20 و آزمون هاي آماري t-test، chi-squared و ANOVA ، ضريب همبستگي انجام گرديد. يافته ها: تجزيه و تحليل اطلاعات نشان داد كه در مورد همه متغيرهاي دموگرافيك مورد مطالعه اختلاف آماري معني داري بين دو گروه وجود ندارد (P 0/05). بيشترين شدت ميدان مغناطيسي با فركانس بي نهايت پايين در جوشكاري در ناحيه دست (80.83±2683.66 ميلي گوس) و كمترين مقدار آن در فاصله 2 متري دستگاه جوشكاري (20.95 ±112.98 ميلي گوس) بدست آمد. ميانگين مواجهه با ELF در گروه مواجهه يافته در تمام نواحي اندازه گيري شده اختلاف معناداري با ميانگين مواجهه با گروه شاهد داشت (P 0/0001). سطح هورمون هاي تيروئيدي جوشكاران كمتر از گروه شاهد و اختلاف ميانگين هورمون هاي T4 و TSH بين دو گروه از لحاظ آماري معنادار بود (P 0/05). شيوع اختلالات هورمون هاي مورد بررسي در مقايسه با دامنه طبيعي آن ها و همچنين ميزان خستگي در گروه مواجهه بيشتر از گروه شاهد بود. بين ميزان مواجهه با ميدان مغناطيسي ELF و سطح هورمون هاي تيروئيد رابطه مثبت ضعيفي وجود داشت (r 0/12; p˃0.05) . همچنين نمره خستگي با كاهش سطح هورمون هاي T3 و T4 افزايش يافت (P 0/05) . بين سطح مواجهه با ميدان مغناطيسي ELF و نمره خستگي نيز ارتباطي مستقيم و از نظر آماري معني دار حاصل شد (r= 0.54; P 0/05).نتيجه گيري: مواجهه با ميدان مغناطيسي با فركانس بي نهايت پايين ممكن است تغييرات سطح هورمون هاي تيروئيدي مانند T4 و TSH و افزايش خستگي افراد در معرض را بدنبال داشته باشد. با اين حال براي نتيجه گيري قطعي تر لازم است مطالعه اي جامع تر با در نظر گرفتن فاكتورهاي تاثير گذار بيشتر انجام پذيرد.