اثر نفتالين بر برخي ويژگيهاي ريختي و فيزيولوژيك گياه آفتابگردان (Helianthus annuus L.)

هيدروكربن هاي آروماتيك چند حلقه اي از مهم ترين عوامل به وجود آورنده تنش هستند كه از رشد گياهان ممانعت نموده و با اختلال در تعادل بين توليد گونه هاي فعال اكسيژن و فعاليت هاي دفاعي آنتي اكسيدان گياه، ايجاد تنش اكسيداتيو مي كنند. نفتالين از اصلي ترين آلاينده هاست كه در صنعت پتروشيمي رو به افزايش است و در فهرست آلوده كننده هاي سمي اصلي قرار دارد.با توجه بهمواجهه ي اجتناب ناپذير گياه ارزشمند آفتابگردان با اين آلودگي آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي با سه تكرار انجام شد.دانه رستهايي كه در شرايط عادي رشد كردند به محيط هيدروپونيك منتقل شدند و بعد از 14 روز تيمار با نفتالين با غلظت هاي 30 و 50ميلي گرم بر ليتر، اندام هوايي و ريشه ي اين گياهان برداشت شدند و جهت بررسي آناتوميكي و بيوشيميايياستفاده شدند. ميزان فعاليت آنزيم هاي آنتي اكسيدان (SOD, PO, APX) و ميزانمالون دي آلدهيد در تيمار نفتالين نسبت به شاهد افزايش داشت. همچنين ميزان كلروفيل a و bدر غلظت 30 ميلي گرمبرليتر نفتالين افزايش معني داري نسبت به گروه شاهد داشت. با افزايش نفتالين در ريشه و سياه شدن آن و از بين رفتن تارهاي كشنده، جذب عناصر دچار مشكل شد و در ادامه پژمردگي گياه،كاهش رشد اندام هوايي، كوچك شدن برگ ها و ايجاد علايم لكه هاي سفيد و نكروز را به همراه داشت. در پي مكانيسم هاي دفاعي گياه در برابر تيمار نفتالين، تراكم كرك هاي ساقه افزايش يافته و همچنين گسترش آوندهاي چوبي در ساقه تسريع گشت.