اثر نيتروژن و تنش كم‌آبي بر خصوصيات ريشه و عملكرد دانه ذرت رقم (SC. 704)

به‌منظور تعيين اثر نيتروژن و تنش كم‌آبي بر خصوصيات ريشه و عملكرد دانه ذرت رقم (SC. 704)، آزمايشي طي سال زراعي 1394 در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد انجام شد. نيتروژن در دو سطح (100 و 200 كيلوگرم در هكتار از منبع اوره) و آبياري در شش سطح (آبياري كامل، تنش متوسط كم‌آبي در مرحله 4 تا 6 برگي، تنش شديد كم‌آبي در مرحله 4 تا 6 برگي، تنش متوسط كم‌آبي در مرحله 4 تا 6 برگي و ادامه آبياري با كم‌آبياري، تنش شديد كم‌آبي در مرحله 4 تا 6 برگي و ادامه آبياري با كم‌آبياري، كم‌آبياري بعد از مرحله 6 برگي) بر روي گياهان اعمال شد. براي اعمال تنش متوسط 55، براي تنش شديد 45 و براي اعمال كم آبياري 65 درصد رطوبت ظرفيت زراعي در نظر گرفته شد و آبياري بعد از رسيدن رطوبت خاك در عمق توسعه ريشه به مقادير ذكر شده انجام شد. نتايج نشان داد كه آبياري مجدد به همراه كود سرك نيتروژن منجر به تسريع بيشتر رشد گياهاني شد كه در شرايط تنش شديد كم‌آبي و كمبود نيتروژن قرار گرفته بودند. اندازه‌گيري‌ها در مرحله كاكل‌دهي ذرت نشان داد اثر نيتروژن و آبياري بر شاخص كلروفيل، شاخص سطح برگ، تعداد ريشه‌هاي هوايي، عملكرد، كارايي زراعي مصرف نيتروژن و كارايي جذب نيتروژن در (P≤0.05) معني‌دار شد، ضمن اين‌كه اثر نيتروژن بر تعداد و زواياي ريشه‌هاي طوقه‌اي، تعداد ريشه‌هاي جانبي در ريشه‌هاي طوقه‌اي در (P≤0.05) معني‌دار بود. با وجودي‌كه بيشترين عملكرد با مصرف 200 كيلوگرم نيتروژن در هكتار و آبياري كامل به مقدار 11640 كيلوگرم در هكتار و كمترين عملكرد با مصرف نيتروژن به مقدار 100 كيلوگرم در هكتار و تنش شديد كم آبي در مرحله 4 تا 6 برگي و كم آبياري متعاقب آن به مقدار 6490 كيلوگرم در هكتار به‌دست آمد، كاهش عملكرد در تنش متوسط كم‌آبي در مرحله رويشي معادل 11 درصد بود كه نشان‌دهنده مقاومت نسبي گياه ذرت در اين مرحله به تنش كم‌آبي و سازگاري در شاخساره و ريشه‌ها براي تعديل اثر تنش كم‌آبي در شرايط اين آزمايش است.