پهنه‌بندي ريسك بيابان‌زايي ناشي از تخريب منابع آب با استفاده از روش‌هاي تصميم‌گيري چند معياره (مطالعه موردي: كاشان)

در مطالعه حاضر به منظور بررسي وضعيت تخريب منابع آب دشت كاشان ابتدا هشت شاخص افت آب زيرزميني، نسبت توسعه چاه به قنات، شوري آب، راندمان آبياري، ميزان ساعت پمپاژ، كمبود منابع آب مورد استفاده دام و انسان و ميزان بيلان منفي آب با توجه به تحقيقات صورت گرفته در اين زمينه در ايران و جهان و مدل هاي ارزيابي موجود تعيين شدند و با استفاده از مدل مدالوس، نقشه وضعيت بيابان زايي منطقه با استفاده از هشت شاخص اوليه تهيه شد. در مرحله بعد با استفاده از روش تصميم گيري چند معياره شاخص ها وزندهي شدند و شاخص هايي كه در مدل تاپسيس وزن بيشتر از 0/5 داشتند به عنوان مؤثرترين شاخص هاي تعيين شدند و نقشه وضعيت بيابان زايي منطقه با استفاده از مؤثرترين شاخص ها نيز تهيه شد و نقشه هاي نهايي به دست آمده از دو روش با هم مقايسه شد. نتايج پژوهش نشان داد كه از ميان شاخص هاي رتبه بندي شده شاخص هاي افت آب زيرزميني، شوري آب، ميزان ساعت پمپاژ و ميزان بيلان منفي بيشترين تأثير را در تخريب منابع آب منطقه مورد مطالعه دارند. همچنين مقايسه نقشه هاي بيابان زايي معيار آب با دو روش متفاوت نشان داد كه در نقشه تهيه شده از هشت شاخص اوليه، 87/78 درصد از كل منطقه در وضعيت بحراني (ج) و 8/30 درصد در وضعيت بحراني (ب) قرار دارد و بقيه منطقه در ساير وضعيت ها قرار دارد. 99/15 درصد از كل منطقه در وضعيت بحراني (ج) و 0/849 در وضعيت بحراني (ب) قرار دارد. نتايج نشان مي دهد كه جهت بررسي بيابان زايي بهتر است ابتدا شاخص ها توسط روش هاي تصميم گيري وزندهي و اولويت بندي شوند اين كار باعث مي شود شاخص هايي كه در منطقه تأثير زيادي در پديده بيابان زايي نداشته مشخص شوند و مانع از تأثير آنها در كلاس هاي بيابان زايي و كاهش امتيازات شود.