تحليل انتقادي كاربست مكتب رمانتيسم در جريان‌شناسي شعر معاصر ايران

مكتب رمانتيسم مقارن با قرن هجدهم در واكنشي ديالكتيكي به مكتب كلاسيسم و نئوكلاسيسم و متأثر از مسائل فلسفي، سياسي و اجتماعي عصر به‌ظهور پيوست. تأكيد رمانتيسم بر فرديت هنرمند، آزادي تخيل، اصالت احساس و تلاش براي ترسيم حقيقتي مثالي و متعالي كه به‌زعم رمانتيست‌ها در پس واقعيت اثباتي و علمي وجود داشت، اساس اين مكتب را تشكيل مي‌دهد. مقارن با شكل‌گيري تجدد ادبي در ايران، برخي استادان دانشگاهي و سنت‌گرايان ادبي، ادبيات متجدد را تقليدي از غرب و ترجمه‌اي از آثار مكاتب غربي و ازجمله مكتب رمانتيسم معرفي كردند. اين ايده‌ در دهه‌هاي بعد عمدتاً به‌دليل ضعف پژوهش ادبي در ايران تثبيت شد. پژوهش حاضر نشان مي‌دهد كه نوع تلقي از مكتب رمانتيسم در ايران با به‌حاشيه‌راني برخي ويژگي‌هاي ماهوي آن، انفكاك مؤلفه‌هاي اين مكتب از بستر فلسفي و معرفت‌شناختي آن‌ها و تلقي بعضاً نادرست از برخي مفاهيم همراه آن است. از آنجا كه مكتب‌هاي ادبي حائز مؤلفه‌هايي مفهوم‌سازي‌شده و ساختارمند هستند، پژوهش ادبي در ايران از اين ساختار سهل‌الوصول جهت شرح و جريان‌شناسي ادبي بهره مي‌برد و با توصيف مؤلفه‌هايي همچون عشق و طبيعت در انفصال كامل از سنت ادبيات فارسي و بدون توجه به تطور اين ويژگي‌ها از گذشته تا امروز، شناختي ناقص و گاه اشتباه از جريان‌هاي ادبيات معاصر به‌دست مي‌دهد.