توسعه چارچوب مفهومي مديريت ارزش‌مبنا در مكان‌هاي فرهنگي تاريخي ؛ (با نگاهي به فرهنگ اسلامي)

در دهه‌هاي اخير بدنبال تحولات صورت گرفته در نگرش به ميراث فرهنگي و ارزش‌هاي آن، رويكرد مديريت مكان‌‌هاي ‌فرهنگي‌-تاريخي نيز دستخوش تغييرات گرديده ‌است. رويكرد ارزش‌مبنا به عنوان رايج‌ترين رويكرد مديريتي از اواخر قرن بيستم مورد توجه مجامع علمي در سطح بين‌المللي قرارگرفته ‌است; اين رويكرد كه به واسطه منشور بورا به جامعه حفاظتي ارائه گرديد، از طريق تجربيات عملي مؤسسه‌ي حفاظتي گتي و نظريه‌هاي افرادي همچون جيمزكر توسعه يافت و بعدها به سازمان‌ها و مؤسسات بين‌المللي ديگري راه يافت. بررسي اسناد بين‌المللي، نظريه‌هاي مرتبط، جايگاه و اولويت ارزش‌هاي ميراث فرهنگي در قرآن كريم و نهايتاً مديريت بر مبناي نظام ارزشي فرهنگ اسلامي نشانگر آن است كه رويكرد ارزش مبنا، پاسخي مناسب براي شناخت جنبه‌هاي پيچيده و در حال توسعه ميراث ارائه مي‌نمايد كه هدف اصلي آن حفظ اهميت معنايي مكان و ارتقاء ارزش‌هايي است كه توسط همه‌ي گروه‌هاي جامعه به آن نسبت داده‌ مي‌شود و دستيابي به اين هدف از طريق برنامه‌ي مديريتي ساختاريافته و مبتني بر سيستم ارزشي جامعه‌ ميسر مي‌گردد از اين رو مقاله حاضر از طريق بازخواني اسناد و دستورالعمل‌هاي عملياتي سازمان‌هاي بين‌المللي از يك سوي و ديدگاه‌هاي صاحب‌نظران و جايگاه ميراث فرهنگي و ارزش‌هاي آن در فرهنگ اسلامي از سوي ديگر، با بهره‌گيري از روش كيفي و راهبرد تحليل محتوا در پي توسعه چارچوب مفهومي مديريت ارزش‌مبنا از طريق ارائه فرآيند كلي برنامه‌ي مديريتي مي‌باشد. بر مبناي چارچوب مفهومي مديريت ارزش مبنا در اين مقاله، اهميت معنايي مكان كه خود در برگيرنده ارزش‌هاي ميراث است و بر مبناي سيستم ارزشي جامعه اسلامي و مد نظر قرار دادن اولويت‌بندي آن‌ها از ديدگاه قرآن كريم تنظيم مي‌گردد به عنوانِ هسته‌ي اصلي چارچوب پيشنهادي معرفي مي‌‌گردد. به‌ منظور حفظ اهميت معنايي مكان بايد سه مرحله درك مكان، سياستگذاري و مديريت مورد توجه واقع شوند و اين فرآيند به واسطه مشاركتِ متخصصان حفاظت، جامعه محلي و ذينفعان محقق مي‌گردد.