ارزيابي شيوه هاي محدبي و متقاطع تئوري گراف در تحليل فضاي معماري؛ نمونه موردي: خانه هاي جهانباني، نشاسته پور، و آزادمنش كاشان

يكي از روش هاي اوليه مطرح در تئوري گراف كه بيش از سه دهه است كه در تحليل روابط فضايي در معماري و برنامه ريزي شهري به طور گسترده مورد استفاده قرار مي گيرد شيوه تحليل فضاي محدب است. در مقابل، يكي از روش هاي اين تئوري كه در تحليل هاي معمارانه كمتر مورد استفاده قرار گرفته تحليل نقطه تقاطع است. با اين وجود كه روش نقطه تقاطع چندين مزيت بالقوه بر روش هاي قديمي در تئوري گراف دارد اما تا كنون مقايسه متقاعد كننده اي بين اين شيوه و ساير روش ها صورت نگرفته است. در اين مقاله 3 نمونه از خانه هاي سنتي هم دوره در شهر كاشان، كه وِيژگي مشترك هرسه بهره گيري از يك و فقط يك حياط مركزي مي باشد، مورد بررسي قرار مي گيرند و نتايج حاصل از تحليل به شيوه فضاي محدب و نقطه تقاطع در آن ها با يكديگر مقايسه مي شوند. شيوه نقطه تقاطع خود به دو روش تقسيم مي شود: نقطه پاياني و نقطه تقاطع. اين دو روش به ترتيب با شمول يا عدم شمول ريشه در يك گراف در ارتباط است. ريشه، بخشي از نقشه هاي محوري است كه براي توليد گراف نقطه تقاطع مورد استفاده قرار مي گيرد. نتيجه نشان مي دهد كه روش نقطه تقاطع در شناسايي مفهوم فضا از منظر حركت و مسيريابي نسبت به روش فضاي محدب تواناتر است و نيز شمول يا عدم شمول ريشه ها بر درجه همپيوندي تاثير محسوس مي گذارد. در نهايت مي توان گفت پژوهش پيش رو در عين اينكه به طور عمده به كاربرد و ارزيابي دو روش تحليل تئوري گراف مي پردازد، نمونه هايي از معماري سنتي ارزشمند شهر كاشان را، مختصرا معرفي مي نمايد.