بهينه‌سازي القاء سريع و كارايي ريشه موئين در دو گونه بذرالبنج (Hyoscyamus reticulatus L. و Hyoscyamus pusillus L.)

منبع غني از تروپان آلكالوئيدها به‌ويژه هيوسيامين و آسكوپولامين (هيوسين) هستند كه به‌دليل ويژگي‌هاي گشادكننده مردمك چشم، ضد اسپاسم، آنتي‌كولينرژيك، ضد درد و آرام‌بخشي مورد استفاده قرار مي‌گيرند. در اين مطالعه، در آزمايش اول تأثير چهار نوع سويه باكتري آگروباكتريوم (A4، A7، A13 وATCC 15834) و سه نوع ريزنمونه (برگ، هيپوكوتيل و كوتيلدون) بر ميزان القاي ريشه موئين در اين دو گونه بذرالبنج بررسي گرديد. در آزمايش دوم، تأثير محيط كشت‌هاي پايه مختلف (MS، 2.1 MS، 4.1 MS و B5) بر برخي ويژگي‌هاي مورفولوژيكي و فيتوشيميايي ريشه‌هاي موئين مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه در گونه H. reticulatus L.، بيشترين ميزان القاي ريشه موئين (78%) در ريزنمونه كوتيلدون تلقيح شده با سويه A7 و حداكثر وزن تر (6.25 گرم) و خشك (0.5 گرم) در محيط كشت پايه MS بدست آمد. با توجه به نتايج، حداكثر فنول كل (3.82 ميلي‌گرم گاليك اسيد بر گرم ماده تر) و فلاونوئيد كل (7 ميلي‌گرم كوئرستين بر گرم ماده تر) در محيط كشت پايه MS مشاهده شد. تغييرات معني‌داري در ميزان فعاليت آنزيم‌هاي آنتي‌اكسيداني ريشه‌هاي موئين در محيط كشت‌هاي مختلف مشاهده نشد. در مورد گونه H. pusillus L.، ريزنمونه برگ تلقيح يافته با سويه A13 آگروباكتريوم بيشترين ميزان القاي ريشه موئين (90%) را نشان داد. همچنين نتايج نشان داد كه بيشترين ميزان وزن تر (5.25 گرم) و خشك (0.43 گرم) در محيط كشت MS و بيشترين ميزان فنول كل (2.26 ميلي‌گرم گاليك اسيد بر گرم ماده تر) و فلاونوئيد كل (9.22 ميلي‌گرم كوئرستين بر گرم ماده تر) در محيط كشت پايه B5 مشاهده گرديد. اين مطالعه نشان داد كه تركيب‌هاي محيط كشت و نوع گونه گياهي تأثير قابل توجهي بر زيست‌توده و ويژگي‌هاي فيتوشيميايي ريشه‌هاي موئين در اين گونه‌ها دارد.