بررسي اثر بيوچار و ساليسيليك اسيد بر برخي از خصوصيات فيزيولوژيك و مورفولوژيك گاوزبان اروپايي (Borago officinalis L.) در شرايط تنش كم‌آبي

كمبود آب بيشترين سهم را در بين انواع تنش‌ها در كاهش عملكرد به خود اختصاص داده است. از راهكارهاي مقابله با اثرهاي نامطلوب كم‌آبي مي‌توان به اصلاح خاك و يا كاربرد برخي از مواد هورموني براي تخفيف اثرهاي نامطلوب خشكي اشاره كرد. اين پژوهش با هدف بررسي دو اصلاح‌كننده خاك و تنظيم‌كننده رشد در شرايط كم‌آبي بر برخي از خصوصيات فيزيولوژيك و مورفولوژيكي گاوزبان اروپايي (Borago officinalis L.) انجام شد. اين آزمايش در سال زراعي 1396-1395 در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه صنعتي شاهرود به‌صورت اسپليت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‏هاي كامل تصادفي با سه تكرار انجام شده است. كرت‏هاي اصلي شامل سطوح كم آبياري در سه سطح (آبياري به شكل معمول و هر 5 روز يك‌بار، آبياري هر 10 و هر 15 روز يك‌بار) و كرت‌هاي فرعي شامل بيوچار در سه سطح (0، 5 و 10 تن در هكتار) و ساليسيليك اسيد در دو سطح (0 و 0.5 ميلي‌مولار) بود. نتايج نشان داد اثرهاي ساده بيوچار و ساليسيليك اسيد و كم‌ آبياري بر روي تعداد ساقه گل‌دهنده، تعداد ساقه و نيز ارتفاع ساقه، ميزان كلروفيل a، ميزان كلروفيل كل و كاروتنوئيد و كلروفيل b برگ معني‌دار بود. اثرهاي متقابل ساليسيليك اسيد و كم‌ آبياري نيز بر كاروتنوئيد و نيز كلروفيل b معني‌دار بود. اثرهاي متقابل سه‌گانه نيز در تعداد وزن خشك كل، تعداد ساقه گل‌دهنده، تعداد ساقه و نيز ارتفاع ساقه و كلروفيل b تأثيرگذار بود. به‌طور كلي تنش كم آبياري موجب كاهش ميزان رنگريزه‌هاي فتوسنتزي و شاخص‌هاي رشد برگ گاوزبان اروپايي نسبت به حالت شاهد شد، كه ساليسيليك اسيد و بيوچار موجب كاهش اثرهاي منفي بر ميزان رنگريزه‌هاي فتوسنتزي شد. بنابراين به‌نظر مي‌رسد استفاده از بيوچار به‌عنوان اصلاح‌كننده خاك و ساليسيليك اسيد به‌عنوان تنظيم‌كننده رشد در بهبود برخي از اثرهاي منفي تنش آبي گياه گاوزبان اروپايي مفيد باشد.