تأثير محلول‌پاشي عناصر آهن و روي بر فاكتورهاي رشدي و اجزاي تشكيل‌دهنده اسانس آويشن باغي (Thymus vulgaris L.) تحت كمبود نيتروژن

كمبود عناصر غذايي ازجمله نيتروژن سبب اختلال در رشد و تغيير كمّيت و كيفيت اسانس مي‌شود. محلول‌پاشي با ريزمغذي‌ها رشد گياهان را بهبود مي‌بخشد. ازاين‌رو با توجه به اين مسئله و اهميت آن، در اين مطالعه به بررسي تأثيرات محلول‌پاشي با دو عنصر آهن و روي بر فاكتورهاي رشدي، درصد و اجزاء تشكيل‌دهنده اسانس گياه آويشن باغي (Thymus vulgaris L.) در شرايط كمبود نيتروژن در خاك پرداخته شده است. اين پژوهش به‌صورت آزمايش فاكتوريل بر پايه طرح كاملاً تصادفي در سه تكرار انجام شد. تيمارهاي آزمايش شامل سطوح نيتروژن (شاهد و كمبود) و محلول‌پاشي آهن و روي (1% و 2%) بود. نتايج نشان داد كه بازده اسانس آويشن تحت كمبود نيتروژن كاهش يافت، اما محلول‌پاشي عناصر ريزمغذي به‌ويژه روي به‌طور معني‌داري بازده اسانس را افزايش داد. همچنين بيشترين اجزاء تشكيل‌دهنده اسانس سه تركيب تيمول، گاما‌ترپينن و پارا‌سيمن بود. محتواي تيمول در گياهان شاهد (هوگلند كامل) با محلول‌پاشي افزايش يافت و بيشترين مقدار با محلول‌پاشي روي 2% به ميزان 54.4% حاصل شد. محتواي پارا‌سيمن از 17% در سطح شاهد نيتروژن به 24.6% در تيمار كمبود نيتروژن افزايش يافت. در گياهان شاهد (هوگلند كامل) محلول‌پاشي باعث افزايش طول اندام هوايي و آهن 2% موجب افزايش وزن خشك اندام هوايي شد. محلول‌پاشي عناصر ريزمغذي سبب تغييراتي در مقدار تركيب‌هاي اسانس و نيز تغييراتي در اجزاء تشكيل‌دهنده آن و حضور برخي تركيب‌‌هاي جديد مانند 8،1سينئول در اسانس گرديد. همچنين محلول‌پاشي باعث بهبود برخي فاكتورهاي رشدي مانند طول اندام هوايي و وزن خشك اندام هوايي در گياه شاهد شد.