مقايسه شاخص‌هاي انرژي در توليد چهار گونه گياه دارويي (نعناع‌فلفلي، ترخون، ريحان و مرزه زراعي)

استقبال بالاي توليدكنندگان محصولات كشاورزي به توليد گياهان دارويي سبب تأمل در راستاي افزايش عملكرد اين محصولات شده كه اين امر به‌طور مشخص با مكانيزه كردن توليد و نيز صرف انرژي بيشتر قابل دستيابي است؛ بنابراين ارزيابي‌هاي انرژي در تمامي مراحل توليد اين محصولات لازم و ضروري مي‌باشد. اين تحقيق به‌صورت ميداني و با تهيه پرسشنامه و مصاحبه با توليدكنندگان در مناطقي از استان‌هاي تهران و البرز در سال 1397 و بر روي چهار گياه دارويي نعناع فلفلي (Mentha piperita L.)، ترخون (Artemisia dracunculus L.)، ريحان (Ocimum basilicum L.) و مرزه (Satureja hortensis L.) انجام شد. نتايج نشان داد كه در بين تمامي نهاده‌هاي مصرف شده در اين طرح دو نهاده كودهاي شيميايي و الكتريسيته با اختلاف بالاي 80%، بيشترين درصد مصرف انرژي را در بين تمامي نهاده‌هاي مصرفي به خود اختصاص داده‌اند. پس از برآورد شاخص‌هاي انرژي، شاخص بازده انرژي براي تمام محصولات مورد مطالعه، بيشتر از يك بدست آمد كه اين موضوع بيانگر انرژي‌ده بودن سيستم‌هاي توليد اين محصولات مي‌باشد. همچنين گياه دارويي مرزه با بازدهي انرژي 3.37 مناسب‌ترين محصول از نظر مصرف و توليد انرژي شناخته شد. از نظر شاخص انرژي خالص نيز گياه مرزه با توليد خالص انرژي 281457 مگاژول در هكتار بيشترين بازگشت انرژي را در بين تمام محصولات مورد مطالعه به خود اختصاص داد. برآورد شاخص مكانيزاسيون در مصرف انرژي نشان داد كه در توليد هر چهار محصول نسبت كمي از مصرف انرژي مرتبط با مكانيزاسيون است (0.23 تا 0.26) و اين موضوع لزوم افزايش مكانيزاسيون در توليد اين محصولات را بيش از پيش نمايان كرد.