بازتاب فرهنگ عامه در غزليات شمس

Reflection of folklore in Shams' Ghazaliat

فرهنگ عامه شاخه­اي از فرهنگ هر ملت و از اجزاء سازندة آن است. تمام فرهنگ‌ها و جوامع شناخته ­شده در جهان داراي فرهنگ عامه­اند. ابعاد وسيع و گستردة آن شامل آداب و رسوم، جشن­ ها و آيين ­ها، سنت­ها، باورها، اعتقادات و... در آثار بسياري از شاعران و نويسندگان انعكاس داشته است. غزليات شمس يا ديوان كبير به عنوان يكي از غني­ترين گنجينه­ هاي فرهنگي زبان فارسي، به لحاظ وجود اجزاي گوناگون فرهنگ عامه در آن از اهميت ويژه­اي برخوردار است.اين اثر ريشه ­هاي عميقي در فرهنگ مردم داشته و در آن عناصر مادي و معنوي فرهنگ عامه در خدمت انديشه‌هاي عارفانه مولانا درآمده است. اين مقاله به روش توصيفي ـ تحليلي عناصر مادي و معنوي فرهنگ عامه را در غزليات شمس مورد بررسي قرار مي­دهد. از آن جا كه بررسي تمام مؤلفه­ ها و شاخص­هاي فرهنگ عامه در اين مقاله امكان‌پذير نيست لذا از ميان عناصر معنوي به آداب و رسوم، باورها و زبان عامه و از عناصر مادي به مشاغل و پيشه­ ها، خوراك و پوشاك مي­پردازد. مولانا از اين عناصر براي بيان پيوند شعر با زندگي مردم و مضمون­ سازي استفاده كرده است كه آشنايي با آنها مي­تواند بسياري از رموز اشعار او بگشايد و درك درستي از آنها به ما بدهد.

Folklore is a branch of the culture of each nation and its component parts. All known cultures and communities in the world have folklore. Its wide dimensions include customs, celebrations and rituals, traditions, beliefs and so on has been reflected in the works of many poets and writers. Ghazaliat (lyrical poems) of Shams or Divan-e- Kabir as one of the richest cultural treasures of the Persian language is particular importance due to various components of folklore. It has deep roots in the culture of people it has come to serve mystical thoughts of Mowlana in that material and spiritual elements of folklore. This paper In a descriptive – analytical way analyzes the material and spiritual elements in Ghazaliat of Shams .Since the study of all components and indices of folklore is not possible in this paper therefore among the spiritual elements is reviewed the customs , beliefs and general language and among material elements is reviewed jobs, food and clothing. Mowlana has used these elements to express the link between poetry and the life of the people. Familiarizing them can open up many ambiguities of hia poems and give us a true understanding of them.