ارزيابي و شناخت وضعيت زادآوري دانه زاد زالزالك، آلبالو وحشي و ارژن در جنگل هاي زاگرس مركزي (مطالعه موردي: جنگل هاي دالاب استان ايلام)

زالزالك (Crataegus pontica)، آلبالو وحشي (Cerasus microcarpa) و ارژن (Amigdalus orientalis) از گونه هاي چوبي مهم همراه گونه هاي درختي جنگل هاي زاگرس بوده و پويايي زادآوري آن ها به بهبود زادآوري گونه هاي درختي كمك مي كند. اين پژوهش با هدف بررسي و شناخت الگوي استقرار زادآوري گونه هاي زالزالك، آلبالو وحشي و ارژن در سه رويشگاه جنگلي در دالاب استان ايلام با شرايط رويشگاهي مختلف و نيز بررسي تغييرات فصلي آنها طي بهار و تابستان 1395 انجام شد. در هر رويشگاه يك ترانسكت پايه در جهت عمود بر شيب دامنه پياده و روي آن موقعيت هاي استقرار زادآوري شامل زير تاج درخت ، زير و پناه درختچه ، زير و پناه بوته ، كنار سنگ و فضاي بدون پوشش با سه تكرار انتخاب شد. براي هر تكرار يك قطعه نمونه دايره اي 15 مترمربعي دائمي به منظور بررسي تغييرات فصلي پياده و تعداد و ارتفاع نهال ها براي هر گونه اندازه گيري شد. نتايج نشان داد كه تغييرات فصلي زادآوري آلبالو وحشي با كاهش معني دار همراه است. بيشترين تراكم نهال زالزالك در جهت جغرافيايي جنوبي و طبقه ارتفاعي پايين تر از 1500 متر از سطح دريا و در مورد ارژن در جهت جغرافيايي شمالي و طبقه ارتفاعي بالاتر از 1500 متر از سطح دريا بود. بيشترين تراكم نهال آلبالو وحشي در زير تاج درختان بلوط، در مورد زالزالك در زير درختچه ها و در مورد ارژن در كنار سنگ ها يافت شد. بيشترين تراكم نهال آلبالو وحشي، زالزالك و ارژن در سمت شمالي تاج درختان و نيز در ثلث اول شعاع تاج درخت يافت شد. بيشترين درصد نهال هاي بلند آلبالو وحشي در ثلث اول شعاع تاج درخت و در مورد زالزالك و ارژن در ثلث سوم شعاع تاج درخت بود. نتيجه گيري شد كه تاج درختان و درختچه ها مهم ترين نقش را در استقرار نهال ها و حفاظت از آنها در برابر سرما و گرما به عهده دارند. هرچند كه نقش سنگ ها در حفظ خاك و استقرار نهال قابل توجه است.