كيفيت احراز توبه با مطالعه موردي آراي دادگاه‌ها

در مقررات اسلامي براي نحوه احراز توبه، شرايط سختي پيش‌بيني نشده است، بلكه با اعلام ندامت و پشيماني، انجام عمل صالح، رد حق‌الناس و اداي واجبات، اصل بر صحت توبه مرتكب است و خداوند متعال آن را مي‌پذيرد. متأثر از چنين احكامي، نهاد توبه در قانون مجازات اسلامي 1392 پيش‌بيني شده است كه با توجه به شرعي بودن آن، انتظار اين بود كه اثبات توبه و احراز آن در عمل چندان سخت نباشد، اما مطالعه موردي آراي دادگاه‌ها خلاف اين موضوع را نشان مي‌دهد. بر اين مبنا، اين تحقيق با روش توصيفي ـ تحليلي و بررسي احكام شرعي، به چگونگي اثبات توبه از سوي مرتكب و نحوه احراز آن از سوي مقام قضايي با مطالعه موردي آراي دادگاه‌ها مي‌پردازد. در پايان اين نتيجه حاصل شد كه مواد قانون مجازات اسلامي 1392 در مورد توبه، داراي نقايص و كاستي‌هايي از جمله ابهام در نحوه اعلام از سوي مرتكب و مطلق بودن اختيار مقامات قضايي در رد يا پذيرش توبه است و به منابع و فتاواي معتبر فقهي نيز در اين باره توجهي نشده است. همچنين بررسي و تحليل آراي دادگاه‌ها نشان داد كه در عمل نيز درك درستي از مقررات شرعي توبه در خصوص نحوه احراز آن وجود ندارد و برخوردهاي سليقه‌اي مشاهده مي‌شود كه در عمل منجر به صدور آراي متعارض و غير عادلانه مي‌شود.