كليدواژه :
قياس محتمل , فرضيه ربايي , استنتاج بهترين تبيين , اپاگوگه و پيرس , اپاگوگه ارسطو
چكيده فارسي :
ارسطو در آناكاويك نخست، دفتر 2، فصل 25، گونه اي از استدلال، به نام اپاگوگه، را پيش مي نهد كه ارسطوشناسان درباره چيستي اش بسي اختلاف دارند. راس بر آن است كه اپاگوگه قياس اكتشافي نيمه برهاني نيمه جدلي، در قالب شكل اول، با نتيجه اي محتمل است كه از تركيب صغرايي محتمل تر با كبرايي يقيني به دست مي آيد. پرس معتقد است كه اپاگوگه همان فرضيه ربايي يا به تعبير جديدتر استنتاج بهترين تبيين است. فارابي، اما، بي آن كه آشكارا درباره اپاگوگه بحث كند، برگردان عربي اپاگوگه، يعني «الاستقراء»، را جايگزين اپاگوگه مي كند، كه الهام بخش اين فرضيه است كه اپاگوگه تصحيف اپاگوگه است. تحليل ما نشان مي دهد كه تفسيرهاي پرس و فارابي، خود، فرضيه ربايي هايي هستند كه با پذيرش مسيله زا بودن وضعيت فصل 25، فرضيه هايي براي تبيين آن پيش مي نهند، مخالف با اصول اقتصاد و سازگاري. راس، اما، مسيله زا بودن وضعيت فصل 25 را، از بن، نمي پذيرد و كار خود را ساده مي كند. نظريه پرس، در باب ريشه ارسطويي فرضيه ربايي، با مشكلات و دست كم دو رقيبي كه دارد، به جد محل ترديد خواهد بود؛ و اين براي تاريخ منطق، تاريخ علم، و تاريخ فلسفه علم، مي تواند مهم باشد.
چكيده لاتين :
In Priori Analytics, II. 25, Aristotle proposes a sort of reasoning called apagpge. Scholars differ about its translation, definition, and formulation. Ross believes that it is a semi-demonstrative, semi-dialectical first-figure syllogism, with a probable conclusion derived from a more probable minor premise and apodictic major premise, which is applicable as a method of discovery. Peirce holds that it is same as Abduction, or an anticipation of it. But Farabi, without any discussion about apagoge, put the Arabic translation of epagoge, i.e. induction, in the place of apagoge, which inspire the hypothesis that apagoge in Priori Analytics, II. 25 is distortion of epagoge. On my analysis, Peirce and Farabi’s interpretations both are abductions that, assuming strangeness of Priori Analytics, II. 25, propose explanatory hypotheses apposite to economy and consistency, while Ross rejects the assumption at all. Peirce’s theory on the Aristotelian origin of abduction, with its problems and alternatives, would be questionable; and this result may be important for the Histories of Logic and science.
