مفهوم «جهان غيرمنطقي» از نظر ويتگنشتاين متقدم و رايل

The Early Wittgenstein and Ryle on “llogical World

ويتگنشتاين در رساله منطقي-فلسفي در شمار ه هاي 3.031-3.02 مي گويد كه جهاني غيرمنطقي تصورناپذير است و درباره اش نمي توان سخن گفت. رايل (1946) مدعي شده است كه اصولا چيزي به نام معماي تصورناپذيري جهان غيرمنطقي و ناممكني سخن در مورد چنين جهاني وجود ندارد. به زعم وي چنين معمايي وجود ندارد و بحث بر سر معناداري سخن در باب جهاني غيرمنطقي محصول خطاي مقولهاي است. رايل با نظر به معاني مختلف مفهوم «كاربست منطق» كوشيده است مفهوم «جهان (غير)منطقي» را توضيح دهد. به باور او مفهوم «(غير)منطقي» را تنها و تنها مي توان بر اجراكنندگان قواعد منطق يا متخطيان از آن به كار بست، چرا كه جهان و واقعيات سازنده آن به هيچ روي اجراكننده قواعد منطق يا متخطي از آنها نيستند. تنها زماني مي توان چيزي را (غير)منطقي دانست كه آن چيز توانا به پيروي يا تخطي از قواعد منطق باشد. جهان و واقعيات آن فاقد چنين تواني هستند. اين بدان معنا است كه انديشناكي در مورد حمل مفهوم «(غير)منطقي» بر جهان يكسر بيوجه و عبث است. حمل مفهوم «(غير)منطقي» بر جهان مصداقي از خطاي مقولهاي است. در اين مقاله خواهم كوشيد با استفاده از تمايز هارمن ميان منطق (استلزام) و عقلانيت (استنتاج) نشان دهم استدلال رايل عليه ويتگنشتاين برهاني ناكام است. استدلال خواهم كرد كه دليل رايل بر امتناع اسناد مفهوم «(غير)منطقي» بر جهان ريشه در ناديده گرفتن تمايز مهمي است كه هارمن بدان اشاره كرده است.

In the Tractatus (remarks §3.02-3.031) Wittgenstein argues that an illogical world is inconceivable and it is impossible to talk about it. Ryle (1946), in contrast, thinks that one’s puzzlement with inconceivability of an illogical world and impossibility of talking about it, is resolvable. He believes that the puzzle is not real and the debate about meaningfulness of sentences about illogical world is provoked by categorical mistake. Ryle argues that the term “(il)logical” can only be applied to subjects who are capable of observing and breaching logical rules. The world and its facts, accordingly, cannot follow or breach the rules of logic. This means that the whole worry about predication of the concept “(il)logical” on the world, is groundless and absurd. The term “(il)logical” cannot be applied to the world and predication of it on the world is, indeed, an instance of committing category mistake. In this paper, after explaining Wittgenstein and Ryle’s positions in this debate, I shall try to show that Ryle’s argument against Wittgenstein is not sound. To this end, I appeal to Gilbert Harman’s distinction between logic and rationality, and implication and inference, respectively. I argue that Ryle has failed to observe this vital distinction.