خوانش فرهنگي معماري مسكوني كردها با تأكيد بر نقش فضا مطالعه موردي: خانه‌هاي سنتي منطقه موكريان(شهرستان سردشت)

A Cultural Analysis of the Residential Architecture of the Kurdish People with an Emphasis on the Role of Space (A Case Study of Traditional Houses in Mukrian ( Sardasht))

مسكن، يكي از مهمترين اشكال سازماندهي اجتماعي فضاست كه شكل آن، متأثر از عوامل متعددي از جمله، ويژگي‌هاي فرهنگي است و مي‌توان گفت، معماري به واسطه‌ي زبان كالبد و فضا، قانونمندي‌هاي اجتماعي و فرهنگي نهفته در رسوم و عادات را سازماندهي مي‌كند. هدف اصلي انجام اين پژوهش، بررسي و تحليل ويژگي‌ها‌ي كالبدي، الگوهاي فضاي معماري و نحوه‌ي سازماندهي آن، در معماري مسكوني كردهاي موكريان، به منظور شناخت معماري اين مناطق از منظر فرهنگي است. روش تحقيق، در بخش نظري، روش توصيفي - تحليلي بوده و بخش عملي نيز با استفاده از عمليات پيمايشي در رابطه با شكل خانه‌هاي سنتي شهرستان سردشت، واقع در شمالغرب ايران، به عنوان نمونه مطالعاتي از معماري بومي منطقه كردنشين موكريان، مورد بررسي قرارگرفت. نتايج كلي پژوهش نشان مي‌دهد، الگوهاي غالب خانه‌هاي سنتي در اين منطقه را مي‌توان به سه الگوي "خطي"، "L" شكل و "U" شكل محدود كرد و از طرفي، جايگاه زن در خانه و سيستم خانواده از نظر تعداد همسر، اهميت زيادي در شيوه‌ي سازماندهي فضا دارد. همچنين نتايج تفصيلي به صورت جداولي كه در آنها سطوح و لايه‌هاي پنهان مقوله فرهنگ (فرهنگ كردهاي موكريان) در ارتباط با شكل خانه مشخص شده‌است، ارائه گرديد.

Housing is an important form of the social organization of space and its shape is affected by factors such as cultural characteristics. The main purpose of this research is to study and analyze the architectural features, patterns of architectural space and how it is organized in the residential architecture of Kurdish Mukrian, in order to recognize the architecture of these areas from a cultural point of view. The theoretical section of the study relies on the descriptive-analytical methodology and the practical section is based a survey on the form of traditional houses in the Kurdish-inhabited region of Mukrian. The results of this study indicate that traditional houses in this region generally follow ‘linear’, ‘L-shaped’ or ‘U-shaped’ patterns, and the number of wives in a house is of great importance in how space is organized. The results of the study are presented in detail in tables, where the hidden layers of culture(Mukrian Kurdish culture) in relation to the shape of houses have been identified.