فرا نظريه به عنوان ابزاري براي فهم

فرانظريه يكي از جديدترين تحولات در نظريه پردازي است. در حالي كه نظريه پردازان، جهان اجتماعي را به عنوان مسئله موضوعي ­شان قلمداد مي­كنند، فرانظريه پردازان به مطالعه نظام مند ساختار اساسي خود نظريه مي­پردازند. فرا نظريه‌پردازي در ادبيات علوم اجتماعي، تحت عناوين مختلفي با عنوان فرا جامعه‌شناسي، جامعه‌شناسي بازانديشانه و جامعه‌شناسيِ جامعه‌شناسي ظهور پيدا كرده است. هر چند اين مدل در حوزه جامعه شناختي گسترش يافته است ولي مي­تواند در ديگر حوزه­هاي تحقيق نيز به كار گرفته شود. فرانظريه به عنوان ابزار رسيدن به فهم عميق‌تر نظريه بوده و هدف آن تشريح و نقد فرانظري فرض­هاي تشكيل دهنده شالوده نظريه­ ها و نيز تدوين اصول ارزيابي نظريه­ هاست.بسياري از نظريه‌پردازان بر لزوم پيشرفت و توسعه نظريه‌ اجتماعي تأكيد كرده‌اند. از آنجا كه فرانظريه‌پردازي گام مؤثري در غني‌تر ساختن نظريه‌ها است، بايستي به اين حوزه توجه بيشتري معطوف گردد. هدف اصلي در اين مقاله ارائه پارامترهاي اساسي اين رويكرد است. اين مقاله ابتدازمينه­ هاي رشد مطالعات فرانظري و ماهيت فرانظريه مي­پردازد و سپس انواع فرانظريه و تكنيك­ هاي تحليل فرانظريه با تاكيد بر رويكرد فرانظري ريتزر را مورد بحث و بررسي قرار مي دهد.