تركيبات اضافي محل تلاقي دستور زبان با دانش بلاغت و سبك شناسي(بر پاية كليله و دمنه)

يكي از امكانات چشمگير زبان فارسي، در تركيبات اضافي يعني در رابطة مضاف و مضاف‌اليه تظاهر مي‌كند. به اين معني كه از تركيب مضاف و مضاف‌اليه، هميشه مفهوم واحد و يكساني به دست نمي‌آيد، بلكه روابط مختلفي از قبيل مالكيت، اختصاص، تشبيه و... ميان آنها برقرار است و اين باعث شده دستور نويسان از ديدگاه‌هاي گوناگون و ملاك‌هاي متنوع تقسيم‌ بندي‌هايي از اضافه و انواع آن ارائه دهند كه آشفته و نامنظم است و با معيارها و حوزه‌هاي زباني و دستوري همخواني ندارد. در اين پژوهش ابتدا به بررسي ماهيّت و ارزش انواع تركيبات اضافي و همچنين رابطة آنها با دانش‌هايي نظير بلاغت و سبك‌شناسي پرداخته شده و سپس اين تركيبات در شاخص‌ترين كتاب نثر فني، يعني كليله و دمنه مورد بررسي قرار گرفته است. نتيجة اين پژوهش بيانگر آن است كه تقسيم‌بندي زبان‌شناسان از اضافه، بر اساس ملاك‌ها و معيارهاي معنايي و ادبي است نه صوري و ساختاري كه صرفاً به دستور زبان مربوط شود. همچنين كاربرد آنها در شعر و متون ادبي بيشتر و بارزتر است تا در زبان روزمره مردم كه دستور زبان به آن مي پردازد.