تأثير سازندهاي زمين‌شناسي بر كيفيت آب‌هاي زيرزميني با كاربرد تلفيقي GISو منطق بولين، مطالعه موردي: حوزه آبخيز دشت امامزاده جعفر گچساران

يكي از منابع مهم تأمين آب در اكثر نقاط ايران سفره‌هاي آب زيرزميني است كه در دهه‌هاي اخير تحت تأثير عوامل مختلف طبيعي و انساني قرار گرفته است. از جمله عوامل طبيعي مي‌توان به سازندهاي زمين‌شناسي و كاهش بارش در اغلب مناطق اشاره كرد. در اين پژوهش، بررسي كيفي منابع آب زيرزميني و ارتباط آن‌ها با سازندهاي زمين‌شناسي مدنظر قرار گرفت. به اين‌منظور، ابتدا با استفاده از نقشه زمين‌شناسي منطقه، سازندهاي زمين‌شناسي استخراج شد. سپس، داده‌هاي كيفي 40 چاه بهره‌برداري و پيزومتري، به‌منظور تعيين تيپ آب منطقه وارد نرم‌افزار Chemistry گرديد. سپس سازندهاي زمين شناسي با توجه به توان توليد تيپ آن‌ها و اثر انحلالي‌ آن‌ها، طبقه‌بندي شده؛ درمرحله بعد، بافرهايي به فواصل 1، 3، 5، 7 و 10 كيلومتري در اطراف چاه‌ها ايجاد و لايه‌هاي آن با نقشه‌هاي زمين‌شناسي برش داده شد. نتايج بدست آمده با استفاده از آزمون t-test نشان داد كه با احتمال 95 درصد، در فواصل 1، 3، 5 و 7 كيلومتري از چاه‌ها، درصد تأثير انحلال سازندها بر چاه‌هاي بهره‌برداري، معنادار است، اما در فاصله 10 كيلومتري و با افزايش فاصله، اين تأثير كمتر شده و معني‌دار نبوده، اما تأثير مجموع سازندهاي غيركواترنري بر چاه‌ها افزايش مي‌يابد. نتايج حاصل از منطق بولين نيز نشان داد كه سازند (Qt2) در فواصل نزديك به چاه‌ها بيش‌ترين گسترش را دارند كه شامل مخروط افكنه‌ها و رسوبات آبرفتي جوان است و محل اصلي تغذيه آبخوان‌ها مي‌باشند. اما هرچه فاصله از چاه‌ها افزايش مي‌يابد، تأثير سازندهاي غيركواترنري از جمله آهك آسماري و سازندهاي گروه گچساران كه به‌ترتيب داراي توان توليد تيپ آبي كربناته و كلروره را دارند، افزوده مي‌شود.