كليدواژه :
كيفيت معماري , كيفيت زندگي , ابعاد سلامت , مجتمع هاي مسكوني , شيراز
چكيده فارسي :
بي توجهي طراحان و معماران به كيفيت مجموعه هاي زيستي در جريان رشد شتابان شهرنشيني، ساكنان اين مجموعه ها را با مشكالت متعددي روبرو نموده كه از جمله مهمترين آنها، افت شديد كيفيت زندگي در اين مجموعه ها است. اهميت اين موضوع به حدي است كه در بعضي موارد، زندگي در اين مجتمع ها سالمت ساكنين آن را به مخاطره مي اندازد. در همين ارتباط پژوهش حاضر، كيفيت معماري را به عنوان متغير مستقل، كيفيت زندگي را به عنوان متغير وابسته و كيفيت سالمت را به عنوان متغير ميانجي مدنظر قرار داده و سعي در تحليل چگونگي ارتباط ميان متغيرهاي مذكور نموده است. بنابراين بر اساس ادبيات تحقيق، كيفيت سالمت با سه شاخص سلامت جسماني، سلامت رواني و سلامت اجتماعي مورد ارزيابي قرار گرفت؛ كيفيت معماري نيز در قالب سه شاخص كيفيت محيطي، كيفيت ساختاري و كيفيت عملكردي مدنظر قرار گرفت و در نهايت كيفيت زندگي خود به عنوان يك مفهوم ثابت و چندجانبه تعريف گرديد. گردآوري اطالعات در حوزه كيفيت معماري و سالمت با استفاده از پرسشنامه محقق ساز و در ارتباط با كيفيت زندگي با استفاده از پرسشنامه استاندارد انجام گرفت. جامعه آماري در اين تحقيق، ساكنين سه مجتمع اساتيد، دراك و چوگان در شهر شيراز بودند كه از نظر بافت اجتماعي ساكنين و نيز موقعيت جغرافيايي در شهر، در يك سطح قرار داشته ولي از نظر شاخص هاي محيطي و معماري، داراي تفاوت هايي با يكديگر بودند. تحقيق از نوع كمي - كيفي و تجزيه و تحليل داده ها با استفاده از آزمون هاي آماري و نيز تحليل محتواي مصاحبه هاي صورت گرفته از ساكنين انجام گرفته است. در انتها نتايج تحقيق حاكي از آن بود كه كيفيات معماري، تاثير بسزايي در كيفيت زندگي ساكنين در مجتمعهاي مسكوني دارد كه اين موضوع از طريق ارتقا سطوح مختلف سالمت ساكنين شكل ميگيرد. به اين ترتيب كه كيفيت محيطي باعث ارتقا سالمت جسماني شده، كيفيت ساختاري باعث ارتقا سالمت رواني شده و كيفيت عملكردي باعث ارتقا سالمت اجتماعي ساكنين مي شود و در نهايت برآيند اين موارد باعث ارتقا كيفيت زندگي در مجتمع هاي مسكوني مي شود.
چكيده لاتين :
Disregarding the quality factor when designing and architecting living complexes,
besides rapid urbanization, has created numerous problems for residents, including
decreased quality of life (QoL), and even threatened health status. This paper
aims at evaluating architectural quality, QoL, and health quality as independent,
dependent and mediating variables, respectively, as well as the relationship exists
between them. Health quality was evaluated with three indices, including physical,
mental, and social health; architectural quality was considered while embodying
three criteria, including environmental, structural, and functional quality; and,
finally, QoL was defined as a constant multilateral concept. A researcher-made
questionnaire was used for collecting data on architectural and health quality,
while data on QoL were gathered using a standard questionnaire. Participants
were residents in ASATID, DERAK, and CHOWGAN residential complexes
(Shiraz, Iran), all with the same social contexts and geographical locations, but
different environmental and architectural indices. A qualitative-quantitative study
was carried out, in which statistical methods applied for analyzing data, and the
content of interviews conducted. The results confirmed that enhancing architectural
quality can dramatically improve residents’ QoL, mainly through promoting
their health status. In other words, environmental, structural, and functional
quality promotes physical, mental, and social health, respectively; and all of them
improves QoL in residential complexes.
