بررسي همديدي توفان‌هاي گردوخاك مؤثر بر خليج‌فارس (مطالعه موردي: توفان‌ گردوخاك آوريل 2013)

(Synoptic Studying Of the Effective Dust Storms on Persian Gulf (Case Study: Dust Storms in 2013

در اين مطالعه شرايط هواشناسي مؤثر، قبل و بعد از توفان گردوخاك در بيابان‌هاي اطراف خليج‌فارس و نشر و انتقال آن به سمت خليج‌فارس با روش‌هاي مشاهداتي و شبيه‌سازي با استفاده از مدل ميان‌مقياس WRF-CHEM و طرح‌وارۀ GOCART بررسي مي‌شود. در اين پژوهش، به طور خاص، توفان گردوخاك ماه آوريل سال 2013 در منطقه خليج‌فارس مطالعه مي‌شود. منشأ اصلي اين توفان‌ گردوخاك كه بر خليج‌فارس تأثير داشته‌ است، عمدتاً كشورهاي عراق و عربستان بوده است. منشأ ايجاد اين توفان تشكيل كم فشاري روي كشور اردن و حركت آن از شمال غرب عراق به سمت جنوب شرقي آن و نزديك شدن آن به مركز پرفشاري در جنوب غرب ايران است كه سبب افزايش سرعت باد سطحي در ايستگاه بصره عراق تا 25 متر بر ثانيه وتشكيل توده گردوخاك وحركت بالاسوي آن بوده است. در روزهاي بعد اين توده گردوخاك به طرف عربستان وخليج فارس حركت كرده است. بيشترين تأثير اين توده بر قسمت‌هاي غرب و مركز خليج‌فارس بوده است. بر اساس خروجي مدل در مدت ده روز از زمان فعّاليّت اين توفان، مقدار كل گردوخاك منتشر شده در اين توفان Mt 37/58 و مقدار كل نشست آن روي خليج‌فارس Mt 2/29 برآورد شده است. براساس برآوردهاي بدست آمده از مدل، 62 درصد گردوخاك منتشر شده در منطقه مورد مطالعه نشست نموده و حدود 10 درصد از مقدار كل نشست گردوخاك در خليج فارس بوده است. در اين توفان، ميانگين عمق نوري ذرات گردوخاك 0/637 و اختلاف كمترين تا بيشترين دماي سطح آب در طول دوره 0/74 درجه بوده است.

The dust production in the deserts in the periphery of Persian Gulf and the transferring and dispersion of it towards Persian Gulf is investigated based on observatory methods and simulation using the mesoscale WRF-CHEM Model and GOCART scheme; The dust storm that influenced the Persian Gulf were most predominantly originated from Iraq and Saudi Arabia. The origin of this storm is the formation of a low-pressure on the Jordanian land and its movement from the northwest of Iraq to the southeast and turn it into a high-pressure hub in the southwest of Iran, which increases the surface wind speed at the station Basra Iraq up to 25 meters per second and lead to the formation of a dust mass and its upward movement. In the following days, this dust mass has moved towards Saudi Arabia and the Persian Gulf. The dust has had its highest effects on the western and central sections of Persian Gulf. As calculated from the model, the total amount of the dispersed dust was 37.58Mt, and the total amount of the laid dust on the Persian Gulf water was estimated to be 2.29Mt during the first ten days of this sand strom activity. Based on the model estimation, 62 percent of the released dust, was mostly deposited in the study area, and about 10% of the total dust concentration was deposited in the Persian Gulf. Increasing the optical depth of dust particles has reduced the heat radiation and water temperature of the Persian Gulf, both in relation to time and place. The sea surface temprature in the Persian Gulf in the western half was lower than in the eastern half. This is due to the infiltration of dust-carrying masses from the west and northwest into the Persian Gulf. In this storm, the mean optical depth of the dust particles was 0.637 and the difference between the lowest and the highest water surface temperatures was 0.74 degrees during the aforesaid period.