آشكارسازي تغييرات دما با استفاده از سريهاي زماني در راستاي مديريت ريسك مخاطرات محيطي (مطالعه موردي: شهر اراك)

زمينه وهدف: با توجه به موضوع گرمايش جهاني ، تغييرات اقليم يكي از معضلات چالش برانگيز در اكوسيستم هاي مختلف مي باشد. از اين رو آشكارسازي و پيش بيني تغيييرات عوامل محيطي بويژه تغيير اقليم به منظور برنامه ريزي هاي ملي، منطقه اي و ناحيه اي، همچنين برنامه ريزي هاي درازمدت توسعه، امري حياتي و اجتناب ناپذيربوده و پيش بيني شرايط اقليمي در تمام بخشهاي اقتصادي، هزينه را كاهش و بهره وري را افزايش خواهد داد. اين تحقيق، با هدف آشكار سازي تغييرات احتمالي دماي سالانه شهر اراك انجام پذيرفته و مقادير مربوط به دماي سالانه در ايستگاه اراك با دوره 50 ساله (1955-2005) مورد مطالعه قرار گرفته است. روش : در اين مطالعه روش تحقيق كاربردي بوده و به منظور تجزيه وتحليل سري هاي زماني و تعيين آماره هاي نمونه، ابتدا با استفاده از نرم افزار Minitab سري زماني رسم شده است. وجود همگني با آزمونهاي بارتلت، توالي و آزمون خودهمبستگي درجه اول و وجود روند بلندمدت با آزمون هاي t استيودنت، من -كندال، پارامتريك ضريب همبستگي پيرسون و ناپارامتريك اسپيرمن مطالعه شد. سپس ايستايي ميانگين و واريانس با استفاده از اين نرم افزار بررسي و نوع و مرتبه مدل تعيين و شناسايي گرديد و در انتها با تخمين پارامترهاي مدل (1 ) AR و نيز محاسبه مقادير باقيمانده، با استفاده از داده هاي40 سال اول براي 10 سال آينده پيش بيني انجام شده است . يافته: نتايج اين مطالعه نشان مي دهد كه در 10 سال آينده دماي اراك با يك روند افزايشي مواجه خواهد شد. شايان ذكر است كه آمار كوتاه مدت و حداكثر 5 ساله ايستگاههاي مجاور، به منظور صحت سنجي مدل و روند بدست امده استفاده و مشخص گرديد كه پيش بيني داده ها با برازش خوبي انجام پذيرفته كه همبستگي مقادير واقعي و برازش حدود 95درصد مي باشد. نتيجه گيري: حال چنانچه برنامه ريزي هاي منطقه اي و آمايش سرزمين و نيز مديريت ريسك مخاطرات محيطي در اراك، با در نظر گرفتن اين افزايش دماي پيش بيني شده انجام پذيرد از شانس موفقيت و درجه اعتبار بالاتري برخوردار خواهد بود.